شهر بندر عباس کجاست؟ بررسی مساحت، جمعیت و نقشه بندرعباس

بزرگترین بندر ایران و مرکز استان هرمزگان شهر بندرعباس است؛ که در جنوب ایران واقع شده است. این کلانشهر با جمعیت تقریبا 700 هزار نفری و مساحت 125 کیلومترمربع آب وهوایی شرجی و گرم دارد. با ایرانیجو همراه باشید تا این شهر را بصورت کامل بررسی کنیم.

بندرعباس کجاست؟ لوکیشن بندرعباس روی نقشه گوگل

در نقشه زیر لوکیشن بندرعباس را مشاهده میکنید، با کلیک بر روی آن میتوانید جزییات بیشتر از نقشه بندرعباس را مشاهده کنید.

شهرستان بندرعباس

بندرعباس یکی از بنادر بزرگ ایران است که مرکز استان هرمزگان و شهرستان بندرعباس محسوب می شود.

بعبارتی بندرعباس یکی از کلانشهرهای جنوب ایران و قطب اقتصادی کشور است.

بندر شهید رجایی که در این شهر قرار گرفته است، وسیع ترین و بزرگترین بندر کانتینری ایران بشمار می رود.

در گذشته به آن بندر گمبرون هم گفته می شد که پس از لشگرکشی شاه عباس یکم و بیرون کردن پرتغالی از خاک ایران به بندرعباس تغییر نام یافت.

مجتمع بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر که در این شهر قرار گرفته اند نقطه اتکای اقتصادی ایران برای جابجایی کالا است و همچنین به دلیل وجود کارخانه های بسیار و بزرگ صنعتی به شهری مهم در زمینه بازرگانی و صنعت در کشور و منطقه تبدیل شده است.

فاصله بندرعباس تا شهرهای مهم ایران

• فاصله شهر بندرعباس تا استان تهران حدودا 1287 کیلومتر
• فاصله بندرعباس تا تبریز، 1800 کیلومتر
• فاصله تا اصفهان، 933 کیلومتر
• فاصله تا شیراز، 577 کیلومتر
• فاصله تا کرمان، 491 کیلومتر

بندرعباس در کدام استان است؟

برخلاف تصور خیلی ها که فکر میکنند بندر عباس یک استان است، باید گفت که این شهر مرکز استان هرمزگان است و خودش استان نیست.

موقعیت جغرافیایی بندرعباس

بندرعباس در جنوب استان هرمزگان قرار دارد:

• از سمت شمال به ارتفاعات و کوه ها
• از سمت جنوب به دریا ختم می شود.

قسمت بزرگ و چشمگیری از شهر همچون محله سورو در بخش جنوبغربی شهر و همچنین جنوب خیابان امام خمینی بین خور نایبند (شیلات) و خورگورسوزان، جنوب محله نخل ناخدا از سطح همواری برخوردار است و دارای ارتفاعی بین 0.6 متر تا 5 متر از سطح دریا است.

شهرهای نزدیک بندرعباس

نزدیک ترین شهرها به شهرستان بندرعباس، شهرقسم که در مرکزیت جزیره قشم قرار دارد حدودا 28 کیلومتر فاصله دارد.

مناطق شهری بندرعباس

شهر بندرعباس متشکل از 4 منطقه و 12 ناحیه شهرداری است، که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.

منطقه 1 (شرق)

این منطقه از میدان دفاع مقدس تا پل رسالت است. و محله هایی مانند: شهرک نبوت، شهرک طلاییه، شهرک الهیه جنوبی، شهرک الهیه شمالی، شهرک سجادیه، شهرک توحید، شهرک گاز(فجر)، داماهای، شهرک انصارالمهدی، گلشهر جنوبی، گلشهر شمالی، محله نخل ناخدا، قریشی ها، کوی خلیج فارس، زعفرانیه را در خودا جای داده است.

منطقه 2 (شرق رو به مرکز)

این منطقه از پل رسالت تا میدان امام خمینی (پارک شهر) است. و محله هایی مانند: گلهشر جنوبی، گلشهر شمالی، شهرک طلوع، کوی ولیعصر،نایبند شمالی، نایبند جنوبی، شهرک امام رضا، آزادگان، چاهستانی، خواجه عطا است.

منطقه 3 (مرکز)

این منطقه از میدان امام خمینی (پارک شهر) تا میدان شهدا یا یادبود است. که متشکل از محله هایی مانند: بیست متری شاهد، درخت سبز، شیر اول، شیر سوم، سه‌راه برق، شاه‌حسینی، پُشت‌بند، سَرریگ، شهناز، کوی فرهنگیان شمالی و جنوبی، سیم‌بالا، مغ‌پیرمرد (نخل پیرمرد)، دوراهی ایسینی، سربالایی کمربندی، محله شهید جعفری، پل خواجو، نظرآباد، الشهدا، سیدکامل، چهار برق، محله سیاه‌ها، قلعه‌شاهی، چهارباغ، محله اوزی‌ها، چاه‌محمودی، شهرک پیامبراعظم است.

منطقه 4 شهرداری بندرعباس (غرب)

این منطقه از میدان شهدا تا میدان قائم است. و متشکل از محله هایی مانند: شمیلی‌ها، گل‌کنی نو، محله پشت‌شهر، حسین‌آباد، شهرک بهشتی، استمبیک (۲۲بهمن)، اسلام‌آباد، کوی پلیس، بهشت زهرا، محله دوهزار، ششصد دستگاه، امیرآباد جنوبی، شهرک نصر، سورو، شهرک امام، شهرک باهنر، بندر شهیدرجایی، شهرک نیروی دریایی (هدیش) است.

آب و هوای شهر بندر عباس

شهر بندرعباس از آب وهوای گرم و مرطوبی برخوردار است. به صورت کلی از نیمه آبان تا نیمه فروردین دارای آب و هوای خنکیاست.

در ماه های اردیبهشت و خرداد هوا خشک، ماه های تیر تا مهر از آب و هوای مرطوب برخوردار است. دمای این شهر در روزهای گرم تقریبا به 52 درجه سانتیگراد، و در سردترین روزهای سال به 2 درجه سانتیگراد می رسد. میانگین بارش شهر بندرعباس تقریبا 200 میلی متر است.

بارش برف در بندرعباس

شاید برای شما سوال باشد که آیا در شهرهای جنوبی همچون بندرعباس برف می بارد. باید افزود که هرساله در کوه هماگ که از ارتفاع 3267 متر برخوردار است و بلندترین کوه استان هرمزگان بشمار می رود و در شمال دهستان سیاهو واقع شده است می توانید شاهد بارش برف باشید.

در تاریخ 16 دی ماه 1392 در ارتفاعات کوه گنو برف با ارتفاع بیش از 2 هزار و 237 متر بارید و آن کوه را به صورت کامل سفیدپوش کرد.

تاریخچه بندرعباس: پیشینه شهرستان بندر عباس

از زمانی که برای اولین بار منطقه هرمزگان مرکز تجارت دریایی و بخشی از مسیرهای تجاری ایران شد مدارک معتبری در دست نیست.

با توجه به گزارش هرودوت مورخ یونانی (485-420) قبل از میلاد در زمان فرمانروایی داریوش بزرگ (بین 586 و 522 پیش از میلاد) فرمانده سلیاکوس که یونانی بود به دستور داریوش بزرگ از بندری در هرمزگان و شمال تنگه هرمز با استفاده از کشتی به کشف اقیانوس هند و دریای سرخ و همچنین ایجاد ارتباطات دریایی با بنادر مهمی همچون چین، هنند و لیبی پرداخت.

در نهایت پس از گسترش مسیرهای تجارت آریایی از مرزهای لیبی و چین گمان می شود که یکی از شاخه های مسیرهای تجارت دریایی به واسطه تنگه هرمز بوده، که نقطه اتصال طبیعی با مسیرهای تجارت فلات مرکزی ایران است.

با توجه به گزارشات مورخ یونانی لوسیوس فلاویوس و الکساندر نئارخوس فرمانده نیروی دریایی اسکندر از سمت هند به ایران و همچنین آسیای مرکزی تا رودخانه سند که مرز امپراتوری هخامنشی در آن زمان بود لشگرکشی کرد.

نئارخوس با استفاده از یک ناوگان از 33 کشتی جنگی بزرگ و کوچک، حدودا 2000 نفر نیروی نظامی داشت.

مورخ یونانی اعلامی کرد که برای اولین بار منطقه ایی که نئار خوس و ناوگان خود به خلیج فارس می رسد هرمز می باشد، برای اولین بار بود که نام هرمز یا هرمیزد در تاریخ آمد.

زمان پادشان هرمز از قرن 10 تا قرن 17 میلادی حکومت کردند. در زمان اوج خود توانستند از شمال شبه جزیره عربستان برسد؛ اما به صورت کلی بندر هرمز که احتمالا در دهانه خور تیاب امروزی و محدوده دشت هرمز و در باغات میناب امروزی بود، حاکم ایالت موغیستان و زیر مجموعه حکومت کرمان محسوب می شد.

دوران اوج و شهرت هرمز در قاره هایی همچون اروپا، آفریقا و آسیا، افسانه تجارت هرمز و همچنین بازرهای عجیب و غریب به قرن 13 و 14 میلادی تعلق داشت.

با توجه به گزارشات جهانگردی مارکو پولو در ایتالیا ابن بطوطه در مراکش و ژونگ وی میلادی در چین است.

ایلیا پائولوویچ پطروشفسکی یکی از خاورشناسان روس ناوگان هرمز را به اندازه 500 کشتی برآورد کرد، که این کشتی ها به توپ مستقر نبودند.

نام های پیشین بندرعباس

برای اینکه بتوانیم نام های بندرعباس را بررسی کنیم باید به تاریخ را بررسی کرد، زیرا مردم با توجه به ارتباطات مختلفی که با این شهر داشتند به لفظ و لهجه خود برای این شهر نامی در نظر می گرفتند.

این نام ها عبارت است از:

• بندر
• بندل
• بندر گامرون
• گامرون
• گمبرون
• گمرون
• جرون
• جرونات
• جرونات عباسی
• زرون
• بندرعباسی و بندرعباس.

پس از حمله اعراب به ایران در قرن دوم هجری، فرار زرتشتیان که از مسیر دریا به هند بود از این منطقه صورت گرفت و هرمز قدیم اتفاق افتاد. با توجه به صحبت های زرتشتیان تا اواخر قاجار هم آخرین آن ها از بندرعباس به سمت هند می رفتند.

اکثر تاجرین ثروتمند کرمان، یزد و شهرهای دیگر هم زرتشتی بودند که در این منطقه مشغول به تجارت می شدند. که به صورت مفصل در کتاب جرون تا بندرعباسی احمد سایبانی درباره تجارت زرتشتیان در این منطقه صحبت شده است.

نام های زرتشتی مانند هرمز، هورمودر، درهو، مغستان و گبرانی نشان دهنده تسلط زرتشتیان و گبرها به این منطقه بود.

با توجه به کتاب اعلام الناس فی احوال بندرعباس که توسط محمد علی مینابی نوشته است در نامه های ارسالی پیش از حضور پرتغالی ها به حکومت مرکزی کشورایران، بندرعباس را بندر یا بندل می خواندند. لفظی بود که ساکنین این منطه امروزه از آن استفاده می کنند. بندل از لهجه محلی ساکنین لارستان در جنوب استان فارس گرفته شده است.

نشان دهنده این است که پیش از ورود پرتغالی ها هم این منطقه بندر بوده است و به نظر می رسد تشکیل بندرعباس پس از حمله مغول، ناامنی های بعد از آن، سقوط هرمز قدیمیه، مهاجرت پادشاه هرمز به جزیره هرمز و نامناسب بودن بندرگاه تجاری در آن منطقه (روستای تیاب) در دهانه خور تیاب صورت گرفته است.

ایرانیانی که در آن زمان مسلمان شدند، زرتشتیان را گور یا گبر می خواندند. گور یا گبر یکی از شاخه های دین زرتشت است که مرده های خود را دفن می کنند.

شخصی با نام سدید السلطنه می گوید که جرونات، جرون، جارونات، جارونات عباسی و زورن نام هایی هستند که از یک ریشه نشات می گیرند و مردمان مختلف با توجه به موقعیت جغرافیایی روی این منطقه قرار دادند، بندر، بندل و بندرعباس نام حکومتی یا ایرانی این شهر است.

هر قومیتی که در این بند تسلط پیدا کرد توانست لفظ خود را گسترش دهد. اصل آن گبران و گوران است. مانند کرمان، تهران و اصفهان و غیره که از دین زرتشت نشات گرفته است. اصل تجارت این منطقه زیر نظر زرتشتیان بود و آخرین نقطه ایی که زرتشتیان پس از خروج از کشور در آن قرار داشتند همین منطقه بود.

زرتشتیان به آن گبرانی می گفتند در زمانی که اعراب به ایران تسلط یافت به دلیل نداشتن گاف از حرف جیم استفاده کردند و به آن جرون، جرونات و یا جرونات عباسی می گفتند.

پرتغالی ها به این منطقه گمرون یا گمبرون می گفتند، ترکان به رهبری امام قلی برای اینکه از پرتغالی های پس بگیند در تلاش بودند که جیم را به ز تلفظ کنند و به زورن می گفتند.

دلیل نامگذاری بندرعباس

شاه عباس در سال 1622 و با کمک انگلیسی ها و سرداران ایرانی همچون امام قلی خان توانست پرتغالی ها را شکست دهد. به همین دلیل و به افتخار این پیروزی نام بندر گمبرون به بندرعباس تغییر کرد.

در تقسیمات امروزی کشور، شهر بندرعباس که مرکز استان هرمزگان و یکی از مهم ترین مراکز راهبردی و بازرگانی ایران است، در نزدیکی خلج فارس و دریای عمان قرار دارد.

جمعیت بندرعباس

جمعیت بندرعباس را نمی توان به صورت دقیق اعلام کرد زیرا بومیان و مهاجرین تشکیل شده در این منطقه با توحه به فصول سال متغیر است اما بر اساس نتایج سرشماری های سال 1395 جمعیت شهر بندرعباس 526.648 نفر اعلام شد.

زبان مردم و مردم شناسی

زبان ساکنین این شهر که جزو گویش های پارسی کهن می باشد؛ ویژگی کهن خودت را حفظ کرده است، واژه هایی همچون دکان و دکه نمونه هایی از صد واژه‌ایی است که در زبان این شهر کاربردی هستند.

از طرفی می توان به خاطر روابط بازرگانی به این موضوع اشاره کرد که برخی از واژه های اروپایی، عربی و هندی در گویش ساکنین این شهر وجود دارد.

در شهر بندرعباس به علت وجود قوم و نژاد گوناگون این گویش در اکثر محله های همچون عطا، سورو، پشت شهر، مغ ناخا(نخل ناخدا)، شغو()شهرک توحید شهرها و روستاهای کوچک اطراف با لهجه ها و گویش مختلف استفاده می شود.

رسوم و سنت های مردم بندرعباس

یکی از آداب و رسوم عروسی در بندرعباس، حنابندان است. در این مراسم زنان در شب حنابندان دستانشان را در ظرف حنایی آغشته می کردند و دور تا دور مراسم می گردانند و رنگ می کنند.

زار: مراسم زار به گونه ایی موسیقی گفته می شود که برای بیرون کردن مرض از جسم بیمار انجام می شود.

دین ومذهب مردم

مردم بندرعباس اکثرا از مذاهب شیعه و سنی که در اصل مسلمان هستند، در محله های اوزی ها، سورو و مشغو در شهر توحید زندگی می کنند.