آشنایی با طالقان، منطقه، نقشه، آب و هوا و دسترسیها +عکس
منطقهای کوهستانی در نزدیکی کرج که دارای آب و هوایی بسیار پاک میباشد و طبعیت زیبا و بکر آن، در کنار محصولات کشاورزی و دامپروی شهرت بسیار زیادی دارد، طالقان نام دارد. این منطقه جزء استان البرز است. در ایرانیجو همراه ما باشید تا به بررسی جامع این منطقه بپردازیم.
| استان | البرز |
| شهرستان | طالقان |
| بخش | مرکزی |
| نامهای قدیم | تالکان، تلکان |
| جمعیت | حدود 17 هزار نفر |
| پیش شماره | 026 |
طالقان کجاست و در کدام استان قرار گرفته است؟
در مسیر کرج به طرف قزوین، بعد از گذر از شهر آبیک، به جاده آن میرسید، جادهای که اگر وارد آن شوید، خاطراتی را برایتان رقم میزند که تا آخر عمر در ذهن شما خواهد ماند. در امتداد این جاده، شما به این منطقه خواهید رسید.
این شهرستان بسیار زیبا در استان البرز قرار گرفته است و از نظر تقسیمات کشوری یکی از شهرستانهای این استان میباشد. اما برخی به اشتباه آن را برای قزوین میدانند.
لوکیشن طالقان
در تصویر زیر میتوانید لوکیشن این منطقه را مشاهده کنید و با کلیک روی نقشه جزییات بیشتر و مسیریابی برای رفتن به این لوکیشن را انجام دهید.
فاصله از تهران
برای رفتن به طالقان از تهران کافی است 160 کیلومتر را به سمت کرج و بعد در اتوبان قزوین حرکت کنید؛ در نقشه زیر جزییات آن به صورت کامل آورده شده است.
فاصله طالقان از کرج
همانطور که در نقشه زیر مشاهده میکنید، برای رسیدن به این منطقه از کرج، حدود 120 کیلومتر با خودروی شخصی باید مسافت طی کنید.
فاصله تا قزوین
برای رفتن به طالقان از مبدا قزوین شما حدود 100 کیلومتر باید رانندگی کنید و تقریبا 1 ساعت و 50 دقیقه فاصلهی زمانی آن است.
موقعیت جغرافیایی شهر
طالقان از بخشهای شهرستان ساوجبلاغ از توابع استان البرز است که در 120 کیلومتری کرج قرار گرفته است. همچنین از طرف غرب به قزوین، از سمت شرق به کرج، از طرف شمال به رامسر، تنکابن، الموت و از جنوب به هشتگرد میرسد.
طول جغرافیایی منطقه 80 کیلومتر و عرض جغرافیایی آن 15 کیلومتر است. طول شرقی طالقان نیز 50 دقیقه و عرض شمالی آن 36 درجه و 12 دقیقه میباشد.
مسیرهای دسترسی
میتوانید به واسطه دو جاده به این منطقه بروید که این مسیرها از آزاد راه تهران_کرج آغاز میشود:
جاده اول از نیروگاه شهید رجایی پس از شهر آبیک است. جاده دوم بین دو شهر آبیک و قزوین، یکی از خروجیهای آزاد راه تهران_قزوین است که به واسطه روستاهای پایین طالقان به میان آن میتوان رسید.
قدمت شهر
معمولا اکثر مردم میدانند که این منطقه در کجا قرار دارد و تاریخچه آن چیست. قدمت این ناحیه حدودا به 4500 سال پیش باز میگردد و وجود آثار تاریخی که به دورههای مختلف پادشاهی مربوط است مانند خانه محمود طالقانی، تکیه روستای جوستان، سنگ نوشته گردنه عسلک و قلعههای منصور، کیقباد هرنج، پرچان، سگران، نوده کیان خاتون و ارژنگ در این منطقه، جزء تاریخ قدیمی و باستانی این شهر محسوب میشوند.
تا به امروز 126 اثر تاریخی، معنوی و طبیعی از آثار موجود در این شهر، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
معنی نام و ریشه آن
در کتاب دهخدا ایشان ریشه این اسم را تالکان دانسته است و مینویسد: صاحب انجمن آرا به اطاعت از او مولف آنندراج، طالقان را معرب این کلمه میدانستند: «تالکان و تلکان، نام دو ولایت است یکی در خراسان و دیگری در حوالی شهر قزوین که نخست تلک، که سنگی است سفید و براق و معرب آن طلق، در آنجا یافته شد، بنابراین، این نام یافت».
تالگان = طالقان: تات و تال نام ویس یکی از اقوام ایرانی است که در کرانههای دریای کاسپیان مازندران و کوهستانهای ایران و جمهوری آذربایجان سکونت داشتند و پسوند «گان» در پارسی به معنی جا و سرزمین است که با هم به معنای سرزمین تال و تازی آن (معرب) است.
دین و مذهب مردم طالقان
آیین مردم تا قرن سوم هجری، زرتشتی بود. بعد از آن به پیروی از زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب یا زیدیه برخواستند. پس از روی کار آمدن صفویه، از آیین زیدیه کم کم کاسته شد و اکثر مردم شیعه دوازده امامی شدند.
هرچند تا قرن 10 هجری همزمان با سلطنت شاه طهماسب صفوی، نشانههایی از وجود زرتشتیان در مردم دیده میشد.
بخشهای مختلف شهر طالقان
شهر از به هم پیوستن چهار محله به نامهای شهرک، گلینک، کولج و پردسر تشکیل شده است. مرکز یخش این ناحیه در ابتدا روستای کولج بود اما از سال ۱۳۲۴ با تصویب هیئت وزیران به شهرک انتقال یافت.
حیات وحش
گونههای جانوری در طالقان متشکل از کل، بز وحشی، گربه وحشی، خرس، گراز، گرگ و انواع پرندگان است. محیط بانان توانستند از دو نمونه پلنگ ایرانی نر و ماده در کوههای این منطقه عکس برداری و فیلم برداری کنند. میتوان گفت اینجا منطقهای بکر است که از حیات وحش بسیار خوبی برخوردار است.
آب و هوای طالقان
شهر به دلیل قرار گیری در دره بزرگی در کوههای البرز از آب و هوای کوهستانی برخوردار است. زمستانها در این قسمت هوا سرد و اکثر فصلهای سال هوا در این منطقه خنک و مطبوع است؛ به همین دلیل این ناحیه در فصلهای گرم سال میزبان بازدید کنندگان و گردشگران زیادی است. به علت وجود دریاچه نیز رطوبت هوا در این قسمت مناسب است.
بهترن فصل سال برای سفر به منطقه و لذت بردن از جاذبههای آن، فصل بهار و تابستان است.
امکانات و دیدنیها
در ادامهی مطلب به معرفی طبیعت و جاذبههای گردشگری در این منطقه خواهیم پرداخت.
دیدنیهای طالقان
این شهر یکی از زیباترین شهرهای کشور و پر از جاذبههای طبیعی و تاریخی است. همچنین در ایام مختلفی از سال، گردشگران و توریستهای بسیاری را از سراسر ایران و جهان به خود جذب میکند. برخی از این جاذبههای دیدنی عبارتند از:
- چشمههای دائمی و فصلی
- چشمه آب گرم گنداب
- آبشارهای زیبا و طبیعی
- کوههای سر سبز
آبشارهای معروف شهر
در طالقان آبشارهای دیدنی متعددی وجود دارد که در ادامه لیستی از آنها را برای شما قرار دادهایم:
- آبشار شلبن
- آبشار نرنو
- آبشار آسکان
- آبشار سفید آب
- آبشار خرس
- آبشار فصلی میلین
- آبشار سوهان
- آبشار وارکش
غارهای طالقان
در این منطقه نیز چندین غار وجود دارد که دیدن آنها خالی از لطف نیست.
- غار زالن گاه
- غار بزج
- غار مرغ
- غار پنجعلی
- غار وی یا
- غار بادامستان
گل گشتها
برخی از بهترین گل گشتهای طالقان عبارتند از:
- مسیر پیادهروی روستای حسنجون به مزرعه دو روان
- مسیر پیادهروی روستای گوران به روستای اورازان
- مسیر پیادهروی روستای خچیره به هفت چشمه (مسیر صعود به قلعه وارکش)
- گلگشت گته ده به دختر قلعه گته ده
- گلگشت دیگر کته ده به مندانین
- گلگشت تکیه ناوه به عالی سر
- مسیر پیادهروی جنگل آسفاران از رودخانه به روستای آسفاران
- مسیر باغ کوچه روستای کوئین به چشمه سارکه
مناطق دیدنی و باستانی
جاهای دیدنی متعددی در این ناحیه وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- کتیبه گردنه عسلک
- روستای زیبای میر
- کوههای اطراف
- سد و دریاچه طالقان
- آبشار و روستای اورازان
- ارژنگ قلعه
- امامزاده هارون
- علم کوه
کتیبه گردنه عسلک
در «روستای گراب» از توابع شهرستان طالقان، میراثی باقیمانده از دوران قاجار مشاهده میشود که به «سنگنبشتهی گردنه عسلک» شهرت یافته است. این اثر تاریخی در ۳ کیلومتری جنوب غرب گردنه عسلک و در دامنهی ارتفاعات یخچال و میشچال قرار گرفته است.
روستای زیبای میر طالقان
در ۴۰ کیلومتریاین منطقه، روستایی زیبا با طبیعتی بکر قرار دارد که به «روستای میر» شهرت یافته است. تعداد نفرات ساکن در این روستای توریستی نزدیک به ۲۹۰ نفر است.
کوههای اطراف
یکی از زیباترین و باشکوهترین جاذبههای طبیعی شهرستان طالقان، کوههای قرار گرفته در این منطقه است که میتوان به قلهی شاه البرز با ارتفاعی بالغ بر ۴۲۰۰ متر که در رفیعترین قسمت از مرز مشترک الموت و این ناحیه قرار دارد، قلهی سات، بام، زرینه کوه، لشکرک، کلوان و کهار اشاره کرد.
آبشار و روستای اورازان طالقان
در ۱۲ کیلومتری این شهرستان و در «روستای اورازان» که در قلب رشته کوههای البرز قرار گرفته است، پدیدهای زیبا، طبیعی و خروشان مشاهده میشود که «آبشار اورازان» نام دارد.
چشمهای که در این روستا وجود دارد، همیشه و در هر زمانی جوشان بوده و به همین دلیل در بین اهالی از اهمیتی فوقالعاده خاصی برخوردار است.
روستای میناوند
یکی از جاذبههای تاریخی در شهرستان طالقان، بنایی است کهن و متعلق به دوران پس از اسلام که در «روستای میناوند» قرار دارد. این اثر تاریخی که به «ارژنگ قلعه» شهرت دارد، در کوهی به همین نام در جنوب روستای میناوند ساخته شده است. به نظر میرسد که این قلعهی تاریخی در اواسط قرن ششم، در سال ۵۴۴ و به همت «امیر کیا محمد بزرگ امید» احداث شده است. این اثر یکی از قلعههای ارزشمند و مهم اسماعیلیان بوده است.
امامزاده هارون
در نزدیکی روستای جوستان آرامگاهی متعلق به یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع)، قرار دارد. که به نام امامزاده هارون شناخته میشود. متاسفانه به نظر میرسد که شناخت کافی نسبت به مقام ایشان صورت نگرفته است و بارگاه ملکوتی این سادات بزرگوار، کوچک و بسیار ساده است.
سد و دریاچه زیبای طالقان
به نظر میرسد که در زمان حکومت صفویان، شاه عباس اول و شاه طهماسب اول دستور به مرمت بقعه دادهاند. یکی از سازههای زیبا و ارزشمند در شهر طالقان، سد زیبای این شهرستان است که روی رودخانهی شاهرود که از کوههای مازندران سرچشمه میگیرد، احداث شده است.
دریاچهای که در پشت سد قرار دارد، تاثیر بزرگ و مهمی در زیباسازی و به وجود آمدن منظرهای چشمنواز داشته است.
علم کوه
یکی دیگر از کوههای این منطقه که ارتفاع زیادی (نزدیک به 4850 متر) دارد و موجب شده تا گروههای کوهنوردی و افرادی که به این ورزش علاقه دارند به سمت آن سوق داده شوند، علم کوه است.
آثار دیدنی و ملی
برخی از دیدنیهایی که در این منطقه به ثبت ملی رسیدهاند عبارتند از:
- سنگنوشته گردنه عسلک
- تکیه روستای جوستان
- خانه محمود طالقانی
محوطههای باستانی
در ادامه لیستی از تمام مخوطههای باستانی طالقان را برای شما قرار دادهایم.
- محوطههای باستانی
- محوطه ۱ شکار چر
- محوطه آردکان تپه
- محوطه لمبران
- محوطه مرجان
- محوطه واگین سو
- محوطه زرده گهره و پنجعلی تپه
- محوطه مرغ استل
- محوطه سنقر کلایه
- محوطه تکیدر
- محوطه روناسر
- محوطه خرماله کول
- محوطه کوشک سر
- محوطه قزوین دشت
- محوطه ارچیلان
- محوطه جیر ارژنگ
- محوطه هورسی بند شهرک
- محوطه خانه مالان
تپههای معروف و دیدنی طالقان
بعضی از تپهها و قلعههای تاریخی و باستانی این ناحیه عبارتند از:
- تپه قلعه فالیس
- تپه دره میر آش
- تپه شاه کوه
- تپه قلعه سر
- تپه قلعه دیو
- تپه قلعه قلدوش (قله دوش)
قلعهها
قلعههای بسیار قدیمی و با قدمت تاریخی در طالقان به وفور دیده میشود که مهمترین آنها عبارتند از:
- قلعه منصور
- قلعه کیقباد
- ارژنگ قلعه
- قلعه کیقباد هرنج
- قلعه پراچان
- قلعه سگران
- قلعه نوده (قلعه کیان خاتون)
- قلعه ارژنگ
زیارتگاههای مذهبی شهر
در طالقان امامزادههای معروف بسیاری وجود دارد که فهرست زیر را شامل میشوند:
- امامزاده هارون
- امامزاده یوسف
- امامزاده موسی و سلیم
- امامزادگان سیدعلاءالدین وشرف الدین
- امامزاده قاضی میر سعید
- امامزاده زید و ابراهیم
- امامزاده حمزه و عبدا…
- امامزاده سید ضیاء الدین
- آرامگاه شیخ (پیر) حسین الهی
- آرامگاه پیر وشته (پیر نمیر)
- آرامگاه پیر کشی
- آرامگاه پیر جمشید
- امامزاده زکریا
- بقعه علی بن صالح (شیخ ابری)
مراکز آموزشی طالقان
برخی از دانشگاههایی که در این ناحیه قرار گرفتهاند عبارتند از:
- دانشگاه پیام نور
- دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع کاردانی
روستاهای منطقه
در منطقه طالقان تقریبا 80 روستا قرار دارد که بسیاری از آنها در کنار رودخانه شاهرود و در دامنه رشته کوه البرز قرار گرفتهاند. روستای اورازان را میتوان یکی از روستاهای سرسبز این منطقه دانست که از باغهای گردو و لاله پوشیده شده است و در فاصله 12 کیلومتری شمال شهر قرار دارد.
اورازان به علت وجود آبشارهای پر آب همچون آبشارهای حیاط، خشک چال، سرخ بند، وری ید و سیاه بند شناخته میشود.
در ارتفاعات روستای کرکبود و سوهان به ترتیب در فاصله 14 و 25 کیلومتری از این منطقه قرار دارند و وجود آبشارهای کرکبود و سوهان بسیار زیبا، گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است. روستای سرسبز میر هم در 40 کیلومتری جنوب این شهرستان قرار داد و به علت طبیعت بکر، این روستا از زیستگاه گونههای مختلف جانوری برخوردار است.
بهشت این شهرستان کجاست؟ روستای دیزان به بهشت طالقان شهرت دارد و میتوانید پس از قرار گیری در این روستا احساسی توام با آرامش داشته باشید.
سخن آخر
در این مقاله از ایرانیجو به معرفی طالقان در استان البرز پرداختیم. نقشه، مسیرهای دسترسی رفتن به منطقه، فاصله از تهران، کرج و قزوین را برای شما قرار دادهایم. آب و هوا، جاهای دیدنی، مناطق باستانی و تاریخی، غارها، قلعهها و… را نیز به طور کامل برای شما معرفی کردهایم. امیدواریم که از این مطلب لذت برده باشید.
با سلام ممنون از اطلاعات شما ولی لهجه مردم طالقان اصلا تاتی نیست و این لهجه را متوجه هم نمی شوند بلکه لهجه مردم طالقان درقسمت بالا طالقان شبیه به لهجه شمال و در مرکز و پایین طالقان مانند لهجه مردم بومی و اصیل دماوند و فیروزکوه و شمیران و کن و سولقان و کرج است به نوعی می توان آن را گویش البرز جنوبی نامید .
با سلام لهجه مردم طالقان تاتی نیست چون تاتی به نوعی زبان محسوب می شود یعنی در تاتی برای هر کلمه واژه ای خاص که فارسی نیست به کار می رود (مثل سایر زبان ها نظیر ترکی ؛ کردی و…) اما مردم طالقان و به نوعی مردم پای رشته کوه البرز لهجه ای بسیار بسیار شبیه به هم دارند که در قدیم نیز در ری نیز با این لهجه صحبت می شد که به لهجه شمالی نیز کمی شباهت دارد و تنها کلمات فارسی متفاوت تلفظ می کنند .
با تشکر