دوربین مداربسته چیست؟ آشنایی با انواع، کاربردها و اجزای دوربین CCTV

از مهمترین کاربردهای دوربین مداربسته نظارت بر روی اماکن داخلی و خارجی است. این دوربین‌ها در جای ثابتی قرار گرفته و تمام اطلاعت از قبیل فیلم و تصاویر را به وسیله یک سیستم مدار بسته و امن ثبت کرده و به دستگاه‌های متصل به دوربین ارسال می‌نماید. در ایرانیجو به معرفی انواع و اجزای دوربین مدار بسته می پردازیم.

دوربین مداربسته چیست؟

به دسته ای از دوربین ها که بیشتر جنبه نظارتی دارند دوربین مدار بسته (CCTV) گفته میشود. این دوربین ها اولین بار توسط والتر بروش آمریکایی در سال 1913 اختراع شد و در انواع آنالوگ، دیجیتال و دوبین های تحت شبکه وجود دارند.

مهم‌ترین کاربردهای دوربین مدار بسته

لازم به ذکر است که امروزه برای ارسال اطلاعات نیازی به سیم نبوده و می‌توان بدون سیم نیز عکس‌ها و فیلم‌ها را از دوربین‌ها گرفت. دروبین‌های مدار بسته می‌توانند به چندین دستگاه وصل شده و فقط به یک دستگاه متصل نمی‌شوند. علاوه بر آن می‌توانید این اطلاعات را به هرجایی که می‌خواهید نیز ارسال کرده و در تلفن همراه خود نیز محل مورد نظر را در نظر داشته باشید.

استفاده از دوربین‌های مدار بسته مزیت‌ها و کاربردهای مهم و تاثیرگذاری داردکه برخی از آن‌ها عبارتند از:

• جلوگیری از جرایم امنیتی
• حمل‌ و نقل بین‌ شهری و درون‌ شهری
• سالن‌های ورزشی و استادیوم‌ها
• استفاده در کارخانجات و مکان‌های آزمایشگاهی خاص
• استفاده در فضاهای آموزشی

در ادامه توضیح مختصری در مورد هر کدام از این موارد می‎پردازیم.

جلوگیری از جرایم امنیتی

از مهم‌ترین کاربردهای استفاده از دوربین امنیتی می‌توان به جلوگیری از جرایم امنیتی اشاره کرد. این عامل باعث گسترش ایده دوربین‌های مدار بسته شده تا نیروهای امنیتی بتوانند با استفاده از آن از جرائم جلوگیری کنند.

استفاده از این وسیله مکان‌های عمومی از جمله معابر عمومی، خانه‌ها و آپارتمان‌ها، بانک‌ها، طلا فروشی‌ها، پارکینگ‌ها، فرودگاه‌ها، فروشگاه‌های بزرگ مواد غذایی، خیابان‌ها، آزادراه‌ها و غیره باعث کاهش چشمگیر ارتکاب به جرم شده است.

حمل‌ و نقل بین‌ شهری و درون‌ شهری

در حال حاضر یکی از الزامات در آزادراه‌ها، خیابان‌های داخل شهری و برون شهری استفاده از دوربین‌های مدار بسته است.

استفاده از این تجهیزات به دلیل افزایش و رشد جمعیت، بیشتر شدن وسایل نقلیه، امکان رخ دادن حوادث جاده‌ای و سایر حوادث سهوی و عمدی بیشتر و کارآمدتر شده است.

سالن‌های ورزشی و استادیوم‌ها

به دلیل ازدحام جمعیت و جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات احتمالی از دوربین‌های مدار بسته در اکثر سالن‌های ورزشی و استادیوم‌ها استفاده می‌شود.

استفاده در کارخانجات و مکان‌های آزمایشگاهی خاص

در برخی از کارخانه‌جات و یا آزمایشگاه‌های مخصوص بهتر است به جای نیروی انسانی از دوربین‌های مداربسته پیشرفته استفاده کرد تا بتوان بهتر محیط را زیر نظر داشت. برای این منظور می‌توان از دوربین‌های مخصوصی مانند دوربین‌های مداربسته ترموگرافیک استفاده کرد.

استفاده در فضاهای آموزشی

در حال حاضر در فضاهای آموزشی نیز از جمله دنشگاه‌ها و مدارس از دوربین‌های مدار بسته استفاده می‌شود. در برخی از کشورها به دلیل فرهنگ کشور نیاز بیشتری برای استفاده از این تجهیرات است.

اجزای سیستم دوربین مدار بسته چیست؟

دوربین مدار بسته از اجزای مختلفی تشکیل شده است که اجزای آن متناسب با نوع سیسان انتخابی متفاوت است. اجزای تشکیل دهنده این تجهیزات عبارتند از:

• دوربین مداربسته
• سرور
• حافظه یا هارد دیسک
• کابل
• منبع تغذیه
• کابل برق
• اتصالات

در ادامه هر کدام از این اجز را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دوربین مداربسته

دوربین مدار بسته موظف است تصاویر را از مکان مورد نظر دریافت کرده و به سرور ارسال کند.

سرور

تصاویر ارسال شده توسط دستگاه سرور (DVR یا NVR) از دوربین‌ها دریافت و ثبت می‌گردد. همچنین سرور آن‌ها را نیز مدیریت می‌کند.

حافظه یا هارد دیسک

حافظه یا هارد دیسک موظف است تصاویر را ضبط و ذخیره نماید.

کابل

کابل دوربین را به سرور متصل می‌کند.

منبع تغذیه

برای اینکه برق مورد نیاز دوربین‌ها تامین شود به منبع تغذیه نیاز بوده تا بتواند ولتاژ برق شهر را به 12 ولت تغییر دهد.

کابل برق

کابل برق دوربین را به منبع تغذیه متصل می‌کند.

اتصالات

کابل‌ها از طرق سوکت‌های مخصوص به تجهیزات مدار بسته متصل می‌شوند.

اجزای دوربین مدار بسته

خود دوربین مدار بسته نیز از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

• بدنه دوربین مدار بسته
• چیپ تصویر دوربین مدار بسته
• لنز دوربین‌های مدار بسته

در ادامه به توضیح این اجزا می‌پردازیم:

بدنه دوربین مدار بسته

ظاهر کلی دوربین را بدنه دوربی مدار بسته نشان می‌دهد. یک مداربسته با کیفیت باید ظاهر مناسبی به همراه بدنه قوی داشته باشد. علاوه بر آن بدنه دوربین مدار بسته باید در برابر شرایط آب و هوای مختلف نیز دارای مقاومت بالایی باشد.

چیپ تصویر دوربین مدار بسته

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک دوربین مدار بسته، پردازش عکس با کیفیت بالا است. چیپ تصویر دوربین مدار بسته موظف به ساخت و تولید تصویر است.

لنز دوربین‌های مدار بسته

لنز دوربین نور را جمع آوری کرده و آن را به چیپ تصویر دوربین مدار بسته منتقل می‌کند. اندازه گیری لنز دوربین با فاصله کانونی است. این به معنای آن است که اگر فاصله کانونی کم باشد در نتیجه زاویه دید آن نیز کم خواهد بود. فاصله کانونی دوربین، زاویه دید آن را تعیین می‌کند.

یکی از مزیت‌های بنزهای دوربین با کیفیت، دارا بودن فوکوس خودکار آن است. لازم به ذکر است که لنزها از چندین عدسی تشکیل می‌شوند. این عدسی‌ها باعث زوم و ایجاد شدن بخشی از فیلم و عکس بر روی چیپ دوربین می‎شوند.

به طور معمول لنزهایی که فاصله کانونی ثابتی دارند، چیپ تصاویر بزرگتری داشته و در نتیجه زاویه دید آن‌ها نیز بیشتر است.

انواع لنز دوربین‌ های مداربسته

دوربین‌های مدار بسته لنز‌های مختلفی از نظر کاربرد داشته که عبارتند از:

• لنزهای fix
• لنزهای fix صنعتی
• لنزهای fix مینی کمرا
• لنزهای ( varifocal ) فاصله کانونی متغیر
• لنزهای ( motorize ) موتوردار

در ادامه هر کدام از این مدل‌ها را مورد بررسی قرار می‎دهیم.

لنز ثابت یا fix

فاصله کانونی این مدل لنزها ثابت بوده، به همین دلیل پس از نصب آن نمی‌توان زاویه دید دوربین را تغییر دارد. دوربین‌های مدار بسته‌ای که لنز ثابتی دارند، قیمت پایین‌تری داشته و برای مکان‌های مناسب هستند که زیاد حساس نمی‌باشد.

لنز متغیر یا varifocal

در این مدل لنز‌ها می‌توان فوکوس را تنظیم کرد، علاوه بر آن فاصله کانونی را نیز می‌توان تغییر داد. به همین دلیل پس از نصب دوربین نیز می‌توان به راحتی زاویه دید آن را تغییر داد.لازم به ذکر است که تغییر دید زاویه این مدل دوربین‌ها به صورت دستی صورت می‌گیرد.

لنز متغیر موتورایز یا  varifocal motorized

ساختار این مدل لنزها درست مشابه به لنزهای متغیر بوده ولی با این تفاوت که از طریق موتور فاصله کانونی این لنزها تغییر کرده و به صورت دستی تنظیم می‌شود. اکثر این مدل لنزها دارای قابلیت فوکوس خودکار هستند. لنز متغیر موتورایز قیمت بالاتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد.

انواع دوربین مداربسته بر اساس تکنولوژی آن

انواع دوربین مداربسته بر اساس تکنولوژی و چگونگی ارسال اطلاعات فیلم‌ها و تصاویر به دستگاه‌های ضبط کننده به 2 گروه تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:

• دوربین مداربسته آنالوگ
• دوربین مداربسته تحت شبکه

دوربین مداربسته آنالوگ

اطلاعات موجود در این نوع دوربین‌ها به شکل سیگنال‌های آنالوگ فرستاده می‌شود. در سیستم دوربین مدار بسته، دستگاه ضبط کننده (DVR) است. برای وصل کردن این دوربین به دستگاه از (کابل کواکسیال) استفاده می‌شود.

مزایای دوربین مداربسته آنالوگ:

• قیمت مناسب
• سادگی نصب

معایب دوربین مداربسته آنالوگ:

• محدود بودن قابلیت‌ها
• کیفیت پایین

لازم به ذکر است که تولید دوربین‌های آنالوگ HD این مشکلات را برطرف کرد. این مدل از دوربین‌ها تصاویر را با کیفیت بالاتری ارسال می‌کنند. انواع دوربین‌های آنالوگ HD در دوربین، توسط برندهای مختلفی از جمله AHD ،HDTVI HDCVI و HDSDI تولید می‌شود.

دوربین مداربسته تحت شبکه

در دوربین مداربسته تحت شبکه، اطلاعات را تحت پروتکل‌های شبکه و به شکل دیجیتال به سیستم فرستاده می‌شود. این نوع از دوربین‌ها به دوربین‌های IP نیز معروف هستند. دستگاه ضبط کننده در این مدل از دوربین‌ها (NVR) است. برای وصل شدن دوربین مداربسته تحت شبکه به دستگاه از (کابل شبکه) استفاده می‌شود.

مزایای دوربین مداربسته تحت شبکه:

• کیفیت بالای تصویر
• قابلیت‌های‌ هوشمند
• پردازش تصویر

معایب دوربین مداربسته تحت شبکه:

• قیمت بالا
• کاربرد در موارد خاص و حرفه‌ای

انواع دوربین مداربسته بر اساس بدنه دوربین

دوربین‌های مدار بسته از نظر بدنه دوربین نیز دارای مدل‌های مختلی هستند که عبارتند از:

• دوربین مداربسته دام Dome
• دوربین مداربسته بولت Bullet
• دوربین مداربسته باکس یا صنعتی Box
• دوربین مداربسته اسپید دام، گردان PTZ
• دوربین مداربسته چشم ماهی fisheye
• دوربین مداربسته مینیاتوری (مخفی)

در ادامه هر کدام از این مدل‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دوربین مداربسته دام Dome

ظاهر این دوربین‌ها به شکل گنبد بوده به همین دلیل به آن‌ها دوربین دام (Dome) گفته می‌شود. دوربین‌های دام بیشتر مناسب نصب در محیط‌های داخل است. ساختار این مدل دوربین باعث شده آن را زیر سقف نصب کنند. جنسه این نوع از دوربین‌ها اکثرا پلاستیک و فلزی است. دوربین دام در منازل، فروشگاه‌ها، اداره‌ها، داخل قطار مترو و غیره کاربرد دارد. این مدل از دوربین‌ها بر اساس مدل نصب آن‌ها به 2 دسته تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از:

• دوربین مداربسته دام بر مبنای کابل کشی با کابل شبکه
• دوربین مداربسته دام بر مبنای کابل کشی با کابل کواکسیال

لازم به ذکر است که دوربین‌های تورت Turret نیز از لحاظ ظاهری در این دسته قرار می‌گیرند.

دوربین مداربسته بولت Bullet

بدنه این مدل دوربین‌ها به شکل مکعب مستطیل و استوانه‌ای است. بدنه دوربین‌های بولت در مقابل گرد و غبار، نور ، آفتاب و باران مقاومت بالایی داشته به همین دلیل نصب آن بیشتر در محیط‌های بیرونی توصیه می‌شوند. این نوع دوربین را می‌توان زیرسقف و یا بر روی دیوار نصب کرد. جنس بدنه این مدل دوربین‌ها اکثرا از فلز است. این مدل از دوربین‌ها انواع مختلفی از نظر مقاومت در مقابل گرد و غبار و رطوبت دارند.

در دوربین مدار بسته بولت پایه وجود دارد، به همین دلیل به راحتی می‌توان آن را دزدید. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است دوربین را دور از دسترس و در ارتفاع بالا نصب کرد.

دوربین مداربسته باکس یا صنعتی Box

بدنه دوربین‌های مداربسته صنعتی یا باکس معمولا مکعب مستطیل است. همانطور که از اسم آن پیداست، این مدل دوربین‌ها در موارد صنعتی کاربرد دارد. لنز ای مدل از دوربین‌ها به صورت جداگانه به دوربین وصل می‌شود.

دوربین مداربسته اسپید دام، گردان PTZ

دوربین‌های مدار بسته گردان، اسپید دام یا PTZ قابلیت چرخش داشته و به همین دلیل مناسب فضاهای بزرگ و وسیع است. با اپراتور می‌توان از راه دور گردش این مدل دوربین را کنترل کرد. در بعضی از مدل‌های این دوربین می‌توان حرکت دوربین، فوکوس و زوم آن را برنامه ریزی کرد تا دوربین کار خود را بدون اپراتور انجام دهد.

دوربین مداربسته چشم ماهی fisheye

این مدل دوربین‌ها قابلیت چرخش 360 درجه دارند. دوربین مداربسته چشم ماهی زاویه دید گسترده‌ای دارد و به همین دلیل می‌توانند تصاویر را در تمام جهت‌ها مشاده و نظارت کنند. توجه داشته باشید که ارتفاع نصب دوربین چشم ماهی حائز اهمیت است.

دوربین مداربسته مینیاتوری، مخفی Pinhole

دوربین‌های مداربسته مینیاتوری یا مخفی به دوربین مداربسته پین هول (Pinhole) نیز شناخته می‌شود. اندازه این مدل دوربین‌ها بسیار کوچک بوده و به همین دلیل می‌توان آن را به راحتی مخفی کرد.

انواع دوربین مداربسته بر مبنای کیفیت تصویر

دوربین‌های مداربسته دارای کیفیت و میزان وضوحی متفاوتی هستند. نمایش جزئیات و شفافیت تصاویر به میزان کیفیت دوربین مدار بسته وابسته است. تعداد مگاپیکسل معیار کیفیت تصویر است. هرچقدر تعداد این پیکسل‌ها بیشتر باشد کیفیت تصاویر ضبط شده نیز بیشتر می‎شود. تعداد پیکسل‌ها همان رزولوشن تصاویر را تشکیل می‌دهند. کیفیت تصاویری که در بازار موجود است عبارتند از:

• 1 مگاپیکسل = (1280*720) HD
• 2 مگاپیکسل = (1920*1080) Full HD
• 3 مگاپیکسل = 2048*1536
• 4 مگاپیکسل = 2560*1440
• 5 مگاپیکسل = 2536*1920
• 8 مگاپیکسل = 3840*2160 (4K)

قیمت دوربین مدار بسته

قیمت دوربین مداربسته به عوامل و فاکتورهای متعددی بستگی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:

• بدنه دوربین
• جنس و ساخت دوربین
• نوع و سایز دوربین
• مدل پردازشگر و سیستم دوربین مدار بسته
• لنزهای دوربین
• آنالوگ و یا دیجیتالی بودن دوربین مدار بسته
• کیفیت و وضوح تصاویر (مهم‌ترین)
• سنسور مخصوص تصویربرداری
• رزولوشن و کیفیت تصاویر دوربین
• قابلیت دید در شب دوربین مدار بسته
• قابلیت IR (مادون‌قرمز) برای دید در شب دوربین
• بررسی استانداردهای IP و IK را در کنار هم قرار داد.

بهترین برند دوربین مدار بسته

امروزه برندهای مختلف و متعددی مشغول به تولید و توزیع دوربین‌های مدار بسته هستند که معروف‌ترین و بهترین آن‌ها عبارتند از:

• برند هایک ویژن
• برند هایلوک
• برند یونی‌ویو
• برند سونی
• برند پاناسونیک

دوربین مدار بسته دید در شب

دوربینهای مدار بسته دید در ب مناسب مکان‌هایی است که نیاز به حفاظت 24 ساعته و شبانه‌روزی دارند. دوربین‌های دیددرشب تصاویر را به صورت سیاه و سفید و یا رنگی ضبط می‌کنند. انواع مختلف دوربین‌های دید در شب عبارتند از:

• دوربین دید در شب سیاه و سفید
• دوربین مدار بسته‌ دید در شب وارم‌لایت
• دوربین مدار بسته دید در شب استارلایت
• دوربین مدار بسته‌ دید در شب دوال‌لایت

جمع بندی

در این مقاله دوربین مدار بسته و انواع مختلف آن به همراه اجزای تشکیل دهنده دوربین مدار بسته را مورد بررسی قرار دادیم، علاوه بر آن فاکتورهای موثر بر روی قیمت CCTV را نیز بیان کردیم.