سمات چیست؟ آشنایی با شرکت سپرده گذاری مرکزی و خدمات آن

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار یا به اختصار سمات در آذرماه سال 1384 راه اندازی شد، هدف از تاسیس این شرکت رسیدگی به امور خارج از بورس یا پس از معامله های بازار بورس است. در ایرانیجو به بررسی سامانه سمات و خدمات آن می پردازیم.

سمات چیست؟

شرکت سمات زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت میکند. بر اساس دستور سازمان بورس، همه کسانی که در بورس فعالیت دارند موظف هستند اطلاعات هویتی، کد سهامداری و اطلاعات بانکی خود را در سامانه سجام که زیر نظر شرکت سمات است ثبت کنند.

مهمترین وظیفه سمات رسیدگی به امور مرتبط با ثبت، نگهداری و انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه آنها است. برای ورود به سمات باید به نشانی اینترنتی https://csdiran.ir مراجعه کنید.

چرا سمات ایجاد شد؟

در گذشته و قبل از ایجاد سمات، تسویه اوراق بهادار و مبادله آنها از طریق کارگزاری ها انجام میگرفت که فرایندی زمان بر و پر هزینه بود. در نتیجه برای تسهیل این امور شرکت های سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به وجود آمد که نام آن را به اختصار سمات گذاشتند.

این شرکت در سال 1384 بوجود آمدند، که بر اساس بند 7 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار، شرکت سمات امور مرتبط با ثبت، نگهداری و انتقال مالکیت اوراق بهادار را برعهده دارد.

به این ترتیب میتوان گفت که سمات نقشی بسیار حیاتی و مهم در تامین امنیت بازار بورس و همچنین بازار اوراق بهادار برعهده دارد، همچنین نقشی موثر در کاهش هزینه ها، افزایش کارایی و پایین آوردن خطر جعل یا سرقت اواراق بهادار ایفا میکند.

یکی دیگر از مزایای و کارکردهای سمات این است که امکانات و زیرساختهای متعددی را در اختیار کاربران بازار بورس و اوراق بهادار قرار میدهد.

کاربران اپلیکیشن سمات چه کسانی هستند؟

در سمات، از طرف بازار بورس، امکانات مختلفی برای کاربران اپلیکیشن در نظر گرفته شده است. در حالت کلی کاربران سمات در سه دسته زیر قرار میگیرند:

• سهامداران
• ناشران بازار
• کارگزاران بازار سرمایه

مهمترین خدمات سمات چیست؟

در سامانه سمات خدمات متعددی ارائه میشود که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

• سامانه سمات سجام: این سامانه برای ایجاد کد سجام و احراز هویت افراد جهت فعالیت در بازارهای مالی راه اندازی شده است.
• سامانه سمات سهام عدالت: از دیگر خدمات این سامانه، رسیدگی به امور مرتبط با سهام عدالت شامل ثبت نام، پیگیری واریز سود و غیره است.
• درگاه سهامداران (دارا): درگاه دارا، اطلاعاتی در خصوص وضعیت سبد دارایی، کارگزار ناظر و درصد دارایی از سبد را به سهامداران حقیقی و حقوقی ارائه میکند.
• درگاه کارگزاران (کارا): این درگاه برای سهولت امور مرتبط با کارگزاران بورس و اوراق بهادار راه اندازی شده است.
• درگاه ناشران (دانا): در این درگاه امکان ارتباط با ناشران بازار فراهم شده است.

از جمله فعالیت هایی که در سمات میتوان انجام داد عبارتند از:

• ایجاد حساب برای سرمایه گذاران و نگهداشتن وجوه حساب آنها در بازار بورس و فرابورس
• پذیرش سپرده و امانت گرفتن اوراق بهادار مختلف
• انجام دادن مراحل ثبت و تسویه معاملات مختلف مانند بورس کالا و اوراق بهادار
• سپرده کردن اوراق بهادار نزد اشخاص مختلف و کنترل آنها
• ایجاد گزارشات مختلف مورد نیاز افراد فعال در بازار سرمایه
• در اختیار گذاشتن خدمات تخصصی به بخش های بازار سرمایه از قبیل بورس کالا، فرابورس و بازار بورس
• انجام خدمات مشاوره ای به فعالان بازار در حضور تجاری، مالی و معاملاتی
• ایجاد تعامل و همکاری با دیگر بورسهای جهان
• انجام فعالیت های مرتبط با خرید دارایی های منقول و غیرمنقول، تحصیل وام و سایر معاملات مربوطه
• اطلاع رسانی در خصوص تشکیل مجامع عمومی شرکتها و اعلام آنها به سهامداران شامل اطلاعاتی از قبیل تقسیم سود، توزیع سود، حق تقدم و غیره.
• ارائه گواهی برای تغییر کارگزاری ناظر
• ایجاد صندوق تضمین تسویه

موارد فوق برخی از خدمات و امکاناتی است که در سامانه سمات و توسظ شرکت سپرده گذاری مرکزی ارائه میشود.

برای استفاده از خدمات سمات چه باید کرد؟

اولین پیش نیازی که برای استفاده از سامانه سمات باید انجام دهید، ثبت نام در سجام است. بعد از ثبت نام در سجام و دریافت کد سجام میتوانید به راحتی در سمات عضو شده و از خدمات آن بهره مند شوید.