شهر همدان کجاست؟ آب و هوآ، جمعیت، مساحت، نقشه،مردم شناسی

شهر همدان یکی از کلانشهرهای ایران به حساب می آید. این شهر مرکز استان همدان یکی از استان های غربی ایران می باشد که شهری کوهستانی و در دامنه کوه های الوند قرار دارد. همدان قدمت باستانی سیاری را دارد و از قدیمی ترین شهر های جهان محسوب می شود. این شهر به پایتخت تمدن و تاریخ ایران نامیده می شود. در ایرانیجو به معرفی همدان می پردازیم.

همدان کجاست؟

طبق داده های سرشماری نفوس و مسکن سال 1395، جمعیت شهر همدان حدود ۵۸۱٬۶۹۸ نفر بوده است. مساحت شهر همدان نیز با توجه به آمار منتشر شده توسط شهرداری همدان، حدود ۲۰۳ کیلومتر مربع است.

این شهر از لحاظ باستانی برای ایرانیان و باستان شناسان اهمیت بسیاری دارد. این شهر دارای جاذبه های باستانی بسیاری است. این منطقه جزو مناطق سرد استان همدان و غرب کشور بوده و دارای هوای کوهستانی می باشد. همچنین این شهر دارای ارتفاع ۱۸۴۵ متر از سطح دریا و آب و هوای سرد  در زمستان و خنک در تابستان است.

لوکیشن همدان روی نقشه

در نقشه زیر لوکیشن همدان قابل مشاهده است، برای دیدن جزییات بیشتر و مسیر یابی میتوانید بر روی آن کلیک کنید.

تاریخچه شهر همدان

اولین پایتخت شاهنشاهی دوره مادها در ایران، همدان بوده است که در آن دوره با نام های دیگری شناخته میشد. در دوره سلطنت آل بویه، سلجوقیان، اشکانیان، هخامنشیان و هخامنشیان که هسته شروع فعالیت و رونق گرفتن شهر همدان بود، این شهر به عنوان پایتخت کشور به حساب می آمد.

نزدیک به 1100 سال قبل از میلاد، این شهر را امدانه می نامیدند. این شهر از اون دوره تا به حال نام های زیادی نظیر اکباتان، هگمتان، هگمتانه، آنادانا داشته است که دستخوش تغییراتی شده و به این نام کنونی رسیده است. قبل از مستقر شدن اقوام آریایی در این منطقه، این شهر محل سکونت قوم کاسیان یا کار کاشی بوده است.

پس از قوم کاسیان، شاه ماد ها به نام دیاکو، شهر همدان را برای اولین بار بنا نهاد.

زبان و گویش مردم شهر همدان

زبان اصلی اغلب مردم این شهر فارسی با لهجه همدانی می باشد. همچنین تعدادی از اقوام ترک در این شهر سکونت دارند که به زبان ترکی با لهجه همدانی صحبت می کنند.

در شهر همدان به دلیل وجود قوم های لر، لک، و کرد، این سه گویش نیز رواج دارد. افراد کرد این شهر بیشتر با گویش کردی کلهری و یا سورنای صحبت می کنند. همچنین افراد لک این منطقه با گویش شیرین لکی صحبت می کنند. همچنین قوم های با گویش های عبری و ارمنی نیز در این منطقه زندگی می کنند.

دین و مذهب مردم

اغلب مردم این شهر شیعه دوازده امامی هستند. اما قوم های دیگری با مذهب های دیگری وجود دارند. برای مثال وجود ارمنی هایی که پیرو دین مسیحیت هستند و یا عده ای کم که پیرو دین یهود هستند.

همچنین مذهب های به رسمیت شناخته نشده ای مانند اهل حق یا یارسان ها، علی اللهی ها و یا بهائی ها نیز در این شهر سکونت دارند که البته امروزه تعداد آنها بسیار کمتر شده است.

صنایع دستی همدان

شهر همدان که یک شهر متمدن تاریخی است، از گذشته تاکنون مهد هنر های دستی و ظریف کاری هایی در ابداع صنایع دستی بوده و حتی صنایع دستی این شهر صادرات جهانی نیز دارد.

صنعت فرش بافی

این صنعت که شهرت آن احتمالا با نام قالی همدان به گوشتان رسیده باشد، از هنر هایی است که در این شهر به طور ویژه و هنرمندانه ای در آن فعالیت می شود. این حرفه در این شهر رواج بسیاری دارد و از این رو این منطقه را به عنوان مرکز تولید و پخش عمده و تکی قالی در غرب ایران شناخته می شود.

به دلیل اینکه تولید قالی در شهر همدان بسیار زیاد است، قیمت های این قالی ها پایین تر از بقیه استان ها بوده و به ارزان بودن معروف هستند. از این رو خیلی از مردم از شهر های دیگر برای خرید قالی به این شهر سفر می کنند.

صنعت چرم سازی

شهر همدان که به شهر دباغ خانه ها نیز معروف است، از مهم ترین مناطق تولید و صادر کننده چرم به سایر استان های ایران و یا خارج از کشور را دارد. این صنعت قدمتی طولانی در این شهر را دارد. در گذشته همدان شهرت جهانی در این زمینه را داشت اما با گذشت زمان به دلیل شیوع بیماری ها و به منظور رعایت بیشتر نکات بهداشتی دباغ خانه ها را به بیرون از شهر برند.

با گذشت زمان و اختراع انواع ماشین آلات و تکنولوژی در این زمینه، باعث شد تا این شهر به شیوه ای بهداشتی تر به تولید و صدور چرم بپردازد.

جاذبه های گردشگری

جاذبه های گردشگری این شهر بسیار متنوع و زیاد هستند. این مکان ها به چند دسته مکان های باستانی، طبیعی، موزه ها و جاذبه های گردشگری مدرن تقسیم می شوند. این شهر هم در موقعیت جغرافیایی سرسبز و حاصلخیزی قرار دارد و هم شهری متمدن با تاریخ و فرهنگی غنی می باشد. از این رو دارای جاذبه های گردشگری زیادی می باشد.

موزه ها

لیستی از موزه های این شهر تاریخی را برایتان آورده ایم. این موزه ها عبارت اند از:

• موزه سفال همدان
• موزه هنر نظری
• موزه حمام قلعه
• موزه تاریخی طبیعی همدان
• موزه بوعلی سینا
• موزه هگمتانه
• موزه دفاع مقدس

جاذبه های تاریخی

از جمله جاذبه های تاریخی این شهر با تمدن عبارت اند از:

• بنای تاریخی گنبد علویان
• میدان امام همدان
• مسجد جامع همدان
• پل آبشینه
• برج قربان و آرامگاه استر و مردخای
• آرامگاه بوعلی سینا
• آرامگاه بابا طاهر
• شیر سنگی

جاذبه های طبیعی

همدان به دلیل کوهستانی بودن و موقعیت جغرافیایی خاص که دارد موجب شده تا جاذبه های گردشگری طبیعی زیادی در خود جا داده باشد. این مکان های دیدنی شامل:

• دره گنجنامه که شامل آبشار بوده و در ارتفاعات خارج از شهر قرار دارد.
• دره مرادبیگ که در قسمت جنوبی این منطقه با همین نام قرار دارد.
• دره امامزاده کوه که به دلیل اینکه می گویند زادگاه و محل زندگی این شخص بوده اهمیت تاریخی نیز دارد.
• دره امامزاده کوه که دره ای سرسبز نزدیک به ملایر است که شامل انواع گیاهان دارویی و خوراکی می باشد.
• تپه عباس آباد
• پیست اسکی تاریک دره
• آتشکده بهرام
• کوهستان الوند می باشد.

جاذبه های گردشگری مذهبی

• مسجد میرزا تقی
• مسجد جامع همدان
• امامزاده عبدالله
• امامزاده اهل ابن علی
• امامزاده اسماعیل
• امامزاده یحیی
• امامزاده خضر هادی و امامزاده عیسی بن احمد
• سقاخانه حضرت ابوالفضل و آقاجانی بیگی

آب و هوای شهر همدان

به دلیل اینکه این شهر در کوه پایه و بخشی از آن هم کوهستانی می باشد، دارای پستی و بلندی های زیادی بوده که این اختلاف ارتفاعات باعث متغیر بودن آب و هوا می شود.

در قسمت های مرتفع و کوهستانی هوا سردتر و کوهستانی با میزان بارندگی برف باران بیشتر، و در قسمت های پست تر هوا گرم تر با میزان بارندگی کمتر مشاهده می شود. در قسمت های کوهستانی حداقل دما در فصل های زمستان و پاییز به منفی سی درجه و میزان بارندگی برف حدود 230 میلی متر در سال است.

گرم ترین دمای این شهر نیز چهل درجه بوده و میانگین میزان بارندگی آن توسط آمار گزارش شده در طول سال 317 میلی متر است. همچنین این شهر دارای دو سد بزرگ به نام سد اکباتان و سد آبشینه که در نزدیکی ملایر قرار دارد، است.

اقتصاد شهر همدان

قتصاد شهر همدان بیشتر بر پایه فعالیت‌های کشاورزی، دامداری و صنایع دستی سنتی استوار است. همچنین  در این شهر تعداد 17 شهرک صنعتی ساخته شده است که در هر کدام از آنها کارخانه ها و شرکت های مختلفی مشغول به کار هستند که از این رو بیشتر افراد ساکن در این شهر مشغول به کار هستند. از معروف ترین این شهرک های صنعتی می توان به شهرک صنعتی باغ بهشت، شهرک صنعتی بوعلی و شهرک صنعتی اشاره کرد.

همچنین در این شهر صنعت کیک و شکلات و موکت سازی رواج داشته و از این رو کسب درآمد می کنند. ناگفته نماند که بخشی از بودجه استان همدان به توسعه صنایع دستی اختصاص داده شده است. در این زمینه، تولید قالیچه و سفال و حصیر با کیفیت بسیار خوبی در شهر همدان وجود دارد. همچنین جلوگیری از صادرات مواد اولیه و پوست دام، رشد بیشتری را برای صنایع مرتبط با فرآوری این مواد و البته ایجاد اشتغال‌زایی به همراه دارد.

مردم زیادی در دهستان های این شهر مشغول به کشاورزی و تولید محصولاتی مانند انگور، کشمش، گیاهان دارویی مانند آویشن و رازیانه و گردو هستند و حتی بخشی از آنها به پرورش زنبور و عسل و تولید عسل طبیعی مشغول هستند.

غذا ها و خوراکی ها

در این شهر زیبا، تنوع غذایی بسیار زیاد است و این شهر خوراکی ها و غذا های زیادی پخته می شود. از جالب ترین غذا های محلی این شهر می توانیم به آبگوشت ها و آش های این منطقه اشاره کنیم که تنوع بسیار زیادی دارند و هرکدام به گونه ای خاص پخته و سرو میشوند.

غذاهای محلی این شهر عبارت اند از:

• آبگوشت بزباش که سبزیجات معطر و قرمه تهیه و سرو می شود.
• آبگوشت کلم و آبگوشت فلفل همدانی
• آبگوشت یخنی و قمری
• آش آبغوره و هندوانه
• آش هویج و جو
• آش ترخینه
•  خشکبار و آش شله
• آش سماق و خیارچنبر و بلغور
• آش میوه و شل پته
• ترحلوا و مربای ترب سیاه
• کوفته همدانی
• همچنین این شهر نان های محلی لذیذی مانند اردگ و کاک نیز دارد.