ماسوله کجاست؟ راهنمای سفر به ماسوله + عکس و نقشه
شهر زیبا و دیدنی ماسوله واقع در جنوب غربی استان گیلان، در 20 کیلومتری شهر ماکلوان، در 32 کیلومتری شهرستان فومن و در 60 کیلومتری شهر رشت در بخش سردار جنگل فومن قرار دارد.
- این شهر از جنوب به طارم علیا واقع در استان زنجان،
- از شرق به جلگه شهر فومن،
- از شمال به ماسال،
- و از غرب به خلخال واقع در اردبیل محدود است.
مرکز این شهر تا منطقه گیلوان واقع در استان اردبیل حدود 10 و تا مرز استان زنجان حدود 2 کیلومتر فاصله دارد.
نشانی دقیق شهر ماسوله:استان گیلان، شهرستان فومن، 32 کیلومتری غرب شهر فومن
مسیر دسترسی به جاده ماسوله
یکی از به یادماندنی ترین و زیباترین جاده های شمال کشور، جاده ماسوله است که این جاده با پوششی طبیعی متراکم از گیاهانی سرسبز با گونه های مختلف و آب و هوای تمیز و مطبوع کوهستانی میتواند تجربه ای بسیار لذت بخش باشد.
برای رسیدن به شهر ماسوله، اول باید به شهر فومن رفته، سپس بعد از رسیدن به شهر فومن، از طریق جاده ماسوله به این شهر ماسوله میرسید.
این جاده 35 کیلومتر است و حدود 1 ساعت با ماشین شخصی طول میکشد تا به شهر برسید.
اما اگر ماشین شخصی ندارید نگران نباشید، شما میتوانید از شهر رشت و شهر فومن سوار مینی بوس ها و یا تاکسی هایی بشوید که به شهر ماسوله میآیند.
از تهران تا ماسوله چند ساعت راه است؟
اگر از تهران قصد سفر به شهر ماسوله را دارید حدود 5 ساعت در راه هستید، فاصله شهر تهران تا شهر ماسوله ۳۸۲ کیلومتر است.
شما میبایست میر خود را از اتوبان تهران – کرج شروع کنید، سپس به اتوبان قزوین – رشت رفته و قبل از این که به شهر رشت برسید از خروجی که برای شهر فومن است به سمت شهر فومن بروید و در آخر پس از عبور شهر فومن به شهر ماسوله میرسید.
شهر ماسوله ورودی دارد بعد از پرداخت ورودی و پارک کردن ماشین در پارکینگ شهر، میباسیت از پله های رو به رو بالا بروید و از منظره ی رو به رو با خانه های جذاب دیدن کنید.
سفر به ماسوله از اردبیل
از سمت استان اردبیل نیز میشود به شهر ماسوله سفر کرد. یکی از مسیر هایی به که این شهر منتهی میشود جاده ماجولان است.
ماجولان آخرین روستای اردبیل است که در مسیر جاده ی خلخال به ماسوله قرار دارد.
جاده ماجولان در گذشته مسیری برای تردد کاروان های چهار پایان و یا کاروان های پیاده بود ولی بعدا روستا های اطراف این مسیر توسعه پیدا کردند و بزرگتر شدن در نتیجه ماشین ها نیز توانستند از این جاده تردد کنند.
در حال حاضر پروژه ی آسفالت کردن و ایمن ساختن این جاده در حال اجرا و کامل شدن است، اما بخشهایی از جاده ی ماجولان به ماسوله هنوز خاکی است.
فاصله شهر ماسوله و ماسال
یکی از ویژگی های مثبت سفر به شمال کشور این است که شهر های این منطقه از هم زیاد دور نیستند در نتیجه ماسوله و ماسال با هم فاصله زیادی دارند و گردشگران و مسافران میتوانند همزمان از این دو شهر جذاب دیدن کنند.
فاصله این دو شهر کوهستانی، 48 کیلومتر است یعنی حدودا 30 دقیقه در راه هستید.
در جاده ماسوله وقتی به یک دوراهی رسیدید به سمت چپ بروید سپس به یک سه راهی میرسید. مسیر شهر ماسوله تا شهر ماسال از جاده ای به اسم جاده سه سار میگذرد.
فاصله رامسر تا ماسوله
اگر قصد سفر از رامسر به ماسوله را دارید حدود 3 ساعت و 20 دقیقه در راه هستید. فاصله ی این شهر 185 کیلومتر است.
از رامسر، از طریق جاده 22 به لنگرود رفته و سپس از جاده لاهیجان-لنگرود به سمت لاهیجان بروید، بعد از ورود به سیاهکل، به جاده ی سیاهکل سنگر میرسید و بعد از آن پس از طی کردن جاده ی سراوان فومن، به شهر فومن میرسید.
آب و هوای ماسوله
این شهر تابستان های خنک و معتدل، زمستانهای بسیار سرد، پاییزی رنگارنگ و دلنشین و بهاری پر از ابر های سفید همراه با بارش باران داد. در کل آب و هوای این شهر کوهستانی است.
سالانه حدود 1 ماه در این شهر دچار یخبندانی سخت و شدید میشود و یکی از عواملی که باعث زیبایی و جذابیت این شهر میشود، مه آلود و ابری بودن این شهر است.
به علت بارش زیاد باران و برف، رطوبت دلچسبی در این شهر احساس میشود.
این شهر بیشتر از 100 روز در سال هوایی مملو از مه دارد.
(متوسط دمای سالانه شهر ماسوله = 12 درجه سانتیگراد )
بهترین زمان سفر به ماسوله
شهر زیبای ماسوله به شهری چهار فصل معروف است چون در هر فصل از سال، این شهر زیبایی های به یاد ماندنی و خاصی دارد اما در کل بهترین زمان سفر به این شهر زیبا اردیبهشت ماه تا آبان ماه است، اما در ادامه آب و هوای این منطقه را در تمام فصل ها مورد بررسی قرار میدهیم.
ماسوله در بهار
آب و هوای این شهر در فصل بهار بسیار گوناگون متنوع است.
ممکن است روزی آفتابی و مه آلود باشد، روزی بارانی و برفی و حتی ممکن است آفتاب و باران را همزمان با هم در یک روز دید.
به همین دلیل، شما میتوانید 4 فصل را در فصل بهار ماسوله تجربه کنید.
آب و هوای این شهر در خرداد ماه بسیار دلچسب و آفتابی است. اردیبهشت ماه اغلب هوای ابری و مه آلود دارد و باران اندکی نیز میبارد. آب و هوای این شهر در فروردین ماه اکثرا بارانی است و حتی ممکن است برف ببارد.
در فصل بهار و تابستان، اهلی شهر ماسوله در خانه هستند.
شلوغ ترین زمان سفر به این شهر، تعطیلات نوروز است که سیل عظیمی از گردشگران و مسافران به این شهر هجوم می آورند. به همین دلیل موقع تعطیلات عید نوروز، نزدیک شهر ماسوله ترافیک سنگین دیده میشود.
گل های رنگارنگ و زیبا در ماه اردیبهشت، روی در و دیوار خانه های این شهر، منظره ای دیدنی و جذابی را به نمایش میگذارد. می توان بی شک این ماه را، قشنگ ترین ماه برای سفر به شهر ماسوله دانست.
ماسوله در تابستان
این شهر در روزهای شرجی و گرم تابستان نیز هوایی مطبوع و خنکی دارد. فضایی سرسبز با گل ها و میوه های تابستانی در این فصل از سال، منظره زیبایی را نمایش میدهد.
ماسوله در پاییز
این شهر در فصل پاییز مملو از رنگ های جذاب نارنجی و زرد است و زمان مناسبی برای سفر به این شهر است چون دیگر خبری از شلوغی مسافران و گردشگرانی که در تابستان به این شهر سفر کردند نیست.
در نتیجه شما میتوانید به راحتی در کوچه های جذاب و دمج این شهر قدم بزنید و از هوای مطبوع و تمیز این مکان لذت ببرید و یا در ایوان های خانه های پلکانی این شهر بنشینید و از منظره ی فوق العاده در این مکان بهره مند شوید.
اگر از هوای بارانی لذت میبرید به شما توصیه می کنیم که حتما در ماهای آذر و آبان به این شهر جداب سفر کنید و از باران های ریز و پودری در این ماهای سال لذت ببرید. در آبان ماه، درختانی با برگ های زرد و جذاب در مسیر جاده ماسوله قرار دارند که جذابیت سفر به این شهر را چندین برابر میکند. غروب شهر ماسوله در این فصل خنک و سرد است. به ما توصیه می کنیم اگر قصد اقامت در این شهر، در فصل های زمستان و پاییز را دارید حتما از قبل اقامتگاهی برای خود رزرو کنید.
ماسوله در زمستان
در فصل زمستان، این شهر چشم انداز سفید و جذابی دارد.
سقف ها و حیاط های خانه های پلکانی شهر ماسوله پوشیده از برف است.
اگر از مکان های شلوغ برای مسافرت خوشتان نمیآید، بهتر است در فصل زمستان به این شهر سفر کنید چون این فصل خلوت ترین فصل گردشگری است البته به این نکته توجه کنید که فصل زمستان در این شهر بسیار سرد است و بارش برف نسبتا سنگین است پس لباس مناسب، کفش مناسب، زنجیر چرخ و … را فراموش نکنید.
چالش های زمستانی ماسوله
مردم شهر ماسوله، فصل زمستان را با کپسول گاز نفت سهمیه بندی میگذرانند چون این شهر سیستم گازکشی ندارد.
برای رفع نیاز مردم و مسافران فقط بعضی از مغازه های شهر در فصل زمستان باز است.
حمل نفت به منظور روشن کردن بخاری های نفتی و پارو کردن برف ها، از فعالیت های اصلی اهالی این شهر در فصل زمستان است.
واضح است که چون مسافران و گردشگران کمتری در فصل زمستان به شهر ماسوله سفر میکنند در نتیجه در این فصل اجاره خانه های محلی کمتر از حد معمول است.
نوشیدن چای داغ، تماشای منظره ی سفید و پوشیده از برف و راه رفتن در کوچه ها، تجربه ای لذت بخش را برای گردشگران رقم میزند.
جمعیت این شهر در فصل ز تقریبا نصف می شود چون بعضی از اهالی ماسوله در این فصل خانه هایشان را به گردشگران اجاره میدهند و به مکانی با آب و هوای متعادل کوچ میکنند.
توصیه میکنیم اگر در فصل زمستان به شهر ماسوله سفر کردید حتما غذا های محلی مثل دیزی،آش، لوبیای داغ و باقالی را حتما امتحان کنید و اگر قصد خرید سوغاتی را دارید مغازه های سوغات فروشی و عکاسی به همراه لباس های محلی در این فصل همواره آماده ارائه خدمات به مسافران و گردشگران عزیز هستند.
تفریحات ماسوله
این شهر توریستی و جذاب میتواند خاطرات به یاد ماندنی و لذت بخشی را برای شما رقم بزند.
اگر قصد سفر به این شهر تاریخی و تفریحی را دارید به شما فعالیت های زیر را پیشنهاد میکنیم :
- پیک نیک در جنگل طبیعت سرسبز اطراف شهر
- رفتن به بازار معروف ماسوله و خرید صنایع دستی و سوغاتی مخصوص این شهر
- امتحان کردن غذا های محلی در رستوران ها و کافه های
- تعامل و معاشرت با مردم بومی و گشت و گذار در روستا ی سرسبز این منطقه
- عکس گرفتن به همراه لباس های سنتی و عکاسی در طبیعت
- طبیعت گردی و کوهنوردی و…
معماری منحصر به فرد شهر ماسوله
معماری شهر جذاب و تاریخی ماسوله، مربوط به دوران زندیه است و خانه های این شهر، مثل اکثر نقاط کوهپایه ای ایران به صورت پلکانی ساخته شده است.
به دلیل داشتن معمارهای ماهر در این منطقه، شیب زیاد زمین، دفع آسان در مقابل غارتگران و آب و هوا، شهر ماسوله به صورت زنجیروار ساخته شده است.
یکی از ویژگی های جذاب این روستا این است که، هنگام قدم زدن در حیاط خانه ای، در واقع روی پشت بام خانه ی پایینی در حال راه رفتن هستید و این معماری پلکانی خاص مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است.
به دلیل پله های زیاد و خیابانهای باریک و کوچک، هیچ موتوری در این شهر نمیتواند وارد شود
خانه های پلکانی از چوب، خشت و سنگ ساخته شده اند و اکثر این خانه ها 2 طبقه ای هستند و کمتر خانه ای با 3 یا 1 طبقه در این شهر دیده میشود.
معماری خانه های ماسوله
خانه های این شهر از پله ها بلند جهت ارتباط طبقات، دالان، پشم یا همان توالت، انبار، چغم یا همان پذیرایی، نشیمن گاه، سیاهچال،تالار، ایوان و سومه که مناسب زمستان برای اعضای خانه است، تشکیل میشوند.
خانه های ماسوله از دو بخش زمستانی و تابستانی تشکیل میشوند.
در زبان محلی به قسمت زمستانی، سومه گفته میشوند. سومه اتاقی است که در انتهای خانه قرار گرفته است. این اتاق زیاد نورگیر نیست و فقط از نقطه ای مه به آن اون میگویند نور وارد اتاق میشود.
برای گرما دهی و تهیه غذا و آشپزی، یک کوره در این اتاق تعبیه شده است و ظرف های کسی و چینی، روی طاقچه های این اتاق قرار گرفته اند.
مردم بومی این شهر به قسمت تابستان نشین، اتاق پیشخوان نیز میگویند و فقط در تابستان از این قسمت خانه استفاده میشود. این اتاق طاقچه جانبی برای گذاشتن ظرف ها و وسایل ها و پنجره های ارسی که با شیشه های رنگارنگ به قشنگی تزئین شده دارد .
در بعضی از این خانه ها، رو بام خانه اتاقکی به اسم برج، علاوه بر تابستان نشین ساخته میشود.
معماری درونگرای خانه های ماسوله
خانه ها ی پلکانی با استفاده از معماری درونگرا ساخته شده است. در سبک معماری برونگرا، خانه ها از دو و یا چند جهت باز هستند و تاجایی که ممکن است در ارتفاع ساخته میشوند.
از نشانه های این سبک معماری میتوان به پنجرههای بزرگ و بالکن های این خانه ها اشاره کرد.
با توجه به آب و هوای این شهر که زمستانهای بسیار سرد و تابستان های معتدل دارد، خانه ها در بخش جنوبی ساخته شده تا در فصل های سرد گرمایش بیشتر و تابش بیشتر آفتاب را داشته باشد.
معماران سنگ های یک پارچه که خانه ها این شهر روی آن ها ساخته شده اند را تخریب نمیکنند و به این سنگ ها آسیبی وارد نمیکنند چون در درون این سنگ ها منابع طبیعی آب وجود دارد.
در این خانه ها، برای رطوبت خانه ها و عایق حرارت از خاک فوش استفاده شده. هرچقدر به خاک فوش پا بخورد و روی آن راه رفته شود تبدیل به عایقی، با کیفیت بالاتری میشود و رنگ این خاک خاکستری است بنابراین برای عایق کردن بیشتر سقف این خانه ها، بهتر است از بام خانه ها برای مسیر رفت و آمد استفاده شود.
شهر ماسوله تقریبا به همان شکل تاریخی و قدیمی است چون این شهر پس از ثبت در فهرست آثار ملی، توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، شهرداری ماسوله و سازمان حفاظت محیط زیست مورد حفاظت قرار گرفت و بازسازی، ساخت و ساز و توسعه در این شهر ممنوع شد.
امروزه شهر ماسوله درمقابل مشکلاتی مثل سیل، زمین لرزه، ریزش سنگ، توسعه انسانی و تخریب و عمرانی، رانش زمین و .. محافظت می شود اما برای اینکه مورد حفاظت بیشتر قرار بگیر میبایست به عنوان میراث جهانی نیز ثبت شود.
خانههای پلکانی ماسوله
سقف خانه های شهر، حیاط خانه ای دیگر است به همین دلیل خانه ها به صورت پلکانی دیده میشود.
همین موضوع یکی از مهم ترین دلایل جذب گردشگران داخلی و توریست ها خارجی به این منطقه است.
جالب است بدانید، برای دیده شدن خانه های پلکانی این شهر در آب و هوای مه آلود، طراحی این خانه ها از زنگ زرد یا کبود استفاده شده است.
اهالی این شهر هر سال این رنگ ها تمدید می کنند.
مردم شهر گل های زرد و کبود رنگ را از اطراف رودخانه جمع آوری میکنند و دیواره های خانه هایشان را با گل زرد و سقف خانه ها را با گل کبود به خوبی پوشش میدهند.
از دیگر دلایلی که باعث جذابیت این خانه های زرد رنگ پاکانی میتوان به آن اشاره کرد، وسایل تزئینی در بالکن ها و گلدان های شمعدانی با رنگ های متفاوت و جذاب است.
با توجه به توصیفی کردیم واضح است که این شهر یکی از قشنگترین نقاط ایران برای گردشگری و عکاسی است.
محلههای ماسوله
این شهر 4 محل اصلی دارد این محله ها عبارت اند از:
- خانه بر (خون َوَر)
- کِی سر (کَفا کِی سَر و بِنَ کِی سر)
- اسد محله (اَسَ مَل)
- مسجدبر (مَزَ وَر)
هر 4 محله به صورت مستقل و جدا به بافت بازاری که در این شهر است، بدون واسطه مرتبط هستند.
حدود 100 سال پیش تعداد واحد ها در شهر ماسوله به 600 میرسید ولی امروزه این شهر بیشتر از 350 واحد مسکونی دارد. طی 60 سال گذشته، جمعیت شهر ماسوله کم شده است.
از دلایل شکوفایی و رشد این شهر، در چند سال اخیر میتوان به 4 کاروانسرا، 10 مسجد، 2 حمام خزینه دار، بیشتر از 33 چشمه ی عمومی(خونی)، 5 امام زاده و 120 واحد تجاری که در محدوده ی بازار این شهر است اشاره کرد.
در چند سال اخیر، 4 پل چوبی بر روی رودخانه ی شهر ماسوله ساخته شد که از مهم ترین آن ها میتوان به پل حاجی محمدحسن و پل بنا علی اشاره کرد.
جاذبههای طبیعی شهر ماسوله
این شهر تاریخی و توریستی که 100 هکتار وسعت (تحت حفاظت میراث فرهنگی و منابع طبیعی) دارد، سالانه گردشگران زیادی را به دلیل آب و هوای مطبوعی که دارد به خود جذب میکند.
شهر ماسوله با قیمتی 800 تا 1000 سال، معروف به شهری با معماری خاص و ویژه است که مملو از جنگل های سرسبز، کوها و ییلاقاتی خوش آب و هوا است به همین دلیل یکی از توریستی ترین و گردش پذیر ترین شهر های استان گیلان است.
بخشی از جاذبه های این شهر عبارت اند از :
- آبشار تریشوم
- ابشار کوشم
- آبشار خرم بو
- رودخانه و آبشار ماسوله رودخان
- ابشار لارچشمه
- چشمه آب معدنی علی زاخونی
- چشمه زمزمه
- رودخانه پلنگ در
- رودخانه سیاورود
- پارک جنگلی ماسوله
- قله شاه معلم
- قله آسمان کوه
- قله لاسه سر
- قله کله قندی
- ییلاق آندره
- ییلاق کوربار ماسوله
- ییلاق للندیز
در ادامه به معرفی چندتا از این جاذبه های طبیعی میپردازیم.
آبشار تریشوم
آبشار تریشوم واقع ارتفاعات شهر ماسوله، در دامنه ی قله تریشوم ماسوله با ارتفاع 2850 متر است.
از آبشارهای پرآب و دیدنی استان گیلان میتوان به این آبشار اشاره کرد.
در مسیر این آبشار، چشمه های جذاب و چشم نوازی وجود دارد.
اکثر روزهای سال؛ این آب آبشار سرد است و این آبشار 2 حوضچه دارد که یکی از آنها عمق مناسبی برای شنا و آبتنی دارد.
در فصل بهار که برف ها شروع به آب شدن میکنند، احتمالا سطح آب حوضچه های این آبشار بالا میآید و آب اون گل آلود میشود.
هنگام رفتن به آبشار تریشوم، دو بار رودخانه ای را میبینید، اگر متوجه بالا آمدن آب به صورت غیر عادی شدید حتما آن منطقه را ترک کنید چون در این مواقع، این منطقه سیل خیز و تا حدودی خطرناک است.
برای رفتن به این آبشار جذاب باید مسیرتان را از جاده فومن-ماسوله شروع کنید. این آبشار حدود یک تا یک و نیم ساعت از شهر ماسوله فاصله دارد.
آبشار تریشوم در آخرین دوراهی جاده، به اسم دوراهی اشکلت قرار گرفته است و 1 کیلومتر با شهر ماسوله فاصله دارد.
به این نکته توجه کنید که اگر میخواهید به بالای این آبشار بروید حتما باید وسایل مخصوص و فنی با خود به همراه داشته باشد.
آبشار کوشم
این آبشار واقع در انتهای دره جنگلی ماسوله در ارتفاعات ماسوله، با ارتفاع 30 متر بلندترین آبشار این منطقه است.
اگر به کوهنوردی علاقه دارید، توصیه می کنیم حتما به این آبشار با مسیر زیبا و شیبی کمی که در امتداد رودخانه دارد سر بزنید.
بعد از رد شدن از چند آبشار کوچک و حدود 1 ساعت کوهنوردی آخر تنگه میرسید و آبشار کوشم که از بالا به پایین روی دیوار سنگی میریزد را مشاهده میکنید.
آبشار خرم بو (خربو)
یکی از جذابترین آبشار های این ناحیه، آبشار خرم بو است که تلفظ آن به زبان تابشی خَربُو میباشد.
برای پیدا کردن آبشار خرم بو حتما نیاز به راهنمای محلی دارید و میبایست بعد از رد کردن بازار ماسوله، حدود 2 کیلومتر در کوهای این منطقه، کوهنوردی کنید.
این منطقه تا حد زیادی طبیعتی سالم و دست نخورده ای دارد چون جاده ای تا آبشار خرم بو وجود ندارد و ارتفاع این آبشار به 20 متر میرسد.
رودخانه و آبشار ماسوله رودخان
این رودخانه از بالای کوهستان، از برف هایی که در حال آب شدن هستند و از چشمه هایی که در بالای آن قرار دارد سرچشمه میگیرد و رودخانه ای پر آب است.
رودخانه ماسوله از مرکز شهر ماسوله رد میشود و بعد در کنار جاده ماسوله به مسیر خود ادامه میدهد.
در ناحیه ی سرایان، این رودخانه با دو رود لیکوند و زیگل تقسیم میشود و در انتها، در منطقه ی چومثقال به تالاب انزلی سرازیر میشود.
در آخر آب رودخانه ی ماسوله، شالیزار های برنج را آبیاری میکند.
دیواره های بلندی اطراف رود احداث شده است که باعث جلوگیری از سیبلاب میشود.
بر روی رودخانه ی ماسوله، آبشار قشنگی با ارتفاعی بیشتر از 20 متر، با همین اسم وجود دارد. این رودخانه واقع در اول جاده ماجولان در غرب ماسوله، نزدیک پارکینگ ماسوله قرار گرفته است.
آبشار لارچشمه
این آبشار حدود 6 متر ارتفاع دارد، آبشار لارچشمه واقع در کنار جاده فومن، قبل از روستای ماسوله در میان درخت ها و جنگل سرسبز شمال کشور است.
این آبشار، یک پدیده طبیعی و جذاب است که حوضچه های زیبا و کوچک در کنار آن جذابیت این آبشار را چند برابر میکند.
در کنار آبشار لارچشمه، استراحتگاه، رستوران و قهوهخانه وجود دارد که این مکان را برای گردش و تفریح بسیار مناسب کرده است.
چشمه آب معدنی علی زاخونی
این چشمه که یکی از پدیده های جذاب و طبیعی شمال کشور به حساب میآید، به چشمه ی زمزمه نیز معروف است.
چشمه آب معدنی علی زاخونی پر از بیکربنات است و چون به معدن نزدیک است به رنگ نارنجی درآمده است.
نوشیدن آب این چشمه برای درمان بیماریهای زیادی مثل بیماری های گوارشی مفید است اما طعمی تلخ و نامطلوب دارد به همین دلیل مردم محلی این آب را با شکر مخلوط میکنند و سپس برای درمان بیماری های ریوی و مشکلات گوارشی از آن مینوشند.
این چشمه واقع در اطراف رود ماسوله با رود خلشتریا و در نزدیکی هتل آرام، با دبی آب یک لیتر بر ثانیه است.
آب این چشمه توسط لوله ای به قطر 8 سانتی متر، از حوضچه چشمه خارج شده و سپس وارد رودخانه میشود.
پارک جنگلی ماسوله
از جاذبه های گردشگری این شهر میتوان به پارک جنگلی ماسوله اشاره کرد.
آب و هوای مطبوع، تمیز و خنک و جنگل های سرسبز با درختانی انبود این پارک را به مکانی دلپذیر و فوق العاده تبدیل کرده است.
حدود 2400 هکتار این پارک سرسبز از کوهستان میانبد تشکیل شده است.
این پارک از سطح دریا، حدود 800 تا 1800 متر فاصله دارد و یکی از بزرگترین پارک های منطقه ی ماسوله است.
پارک جنگلی ماسوله واقع در 35 کیلومتری فومن (از سمت غرب) است.
این پارک از درختان، انواع گونه های گیاهان و محیط زیست حفاظت میکند. درختانی مثل ممرز، فندق، راش، توسکا، درخت آزاد و گیاهان دارویی و علفی در این پارک مشاهده میشود.
خوردنی معروف این پارک آش دوغ است که طعم بسیار لذیذی دارد و همچنین این پارک جنگلی رستوران، آلاچیق، دکه و امکانات رفاهی زیادی دارد.
قله شاه معلم (ماسوله داغی)
این قله با ارتفاع 3050 متر دومین قله ی بلند این استان است. قله شاه معلم واقع در شمال غربی ماسوله، به ماسوله داغی نیز معروف است.
این قله منظره و چشم انداز های بی نظیری دارد و به دلیل راه سخت و زیبایی که دارد بسیاری از کوهنوردان را مخصوصا در فصل بهار و زمستان به خود جذب میکند.
ماسوله داغی یعنی کوه ماسوله، در زبان آذری به کوه، (داغی) گفته میشود.
به گفته ی مردم بومی این شهر، فردی عابد به اسم (شاه معلم) برای انجام کارهای عبادی و معنوی و به کمال رسیدن، سال ها به این قله میرفت و مشغول عبادت میشد. طبق وصیتی که شاه معلم کرده بود بعد از فوت این عابد پرهیزکار، این عبادتگاه به آرامگاه وی تبدیل شد و به همین دلیل نام این قله شاه معلم گذاشته شد.
ییلاق کوربار ماسوله
یکی از بی نظیرترین و خارق العاده ترین ییلاق های این استان، واقع در میان جنگلی سبز و کوها، ییلاق کوربار است که به کوه روبار نیز معروف است.
مسیر رسیدن به این ییلاق بسیار چشمگیر و دیدنی است که این مسیر جذابیت این ییلاق را چند برابر کرده است.
اگر به کوهنوردی، عکاسی، پیاده روی و طبیعت گردی علاقه دارید به شما پیشنهاد میکنیم حتما به این ییلاق سز بنید و از مسیر بکر و جذاب این ییلاق لذت ببرید.
برای رسیدن به ییلاق کوبار چند ساعت در این مسیر هستید. برخی از نقاط این مسیر شیب تند و و برخی شیب ملایم دارد در نتیجه در کل این مسیر، مسیری سخت است. اما این مسیر جذاب به قدری زیبا و دلپذیر است که قطعا ارزش طی کردن را دارد.
ییلاق آندره
ییلاق آندره واقع در مرز بین استان گیلان و زنجان، در مسیر جاده ماسوله به خلخال و در 5 کیلومتری ماسوله، یکی از زیباترین ییلاق های منطقه ی سردار جنگل فومن است. این ییلاق با طبیععنی جذاب و بکر سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
ییلاق للندیز
برای رسیدن به ییلاق للندیز میبایست دو ساعت میان جنگل های سرسبز پیاده روی کرد چون این ییلاق جاده ی ماشین رو ندارد و این ییلاق ماسوله نسبت به بقیه ییلاق ها زیاد شناخته نشده و فاقد امکانات رفاهی است. بیشتر چوپان ها گوسفند هایشان را از روستا های اطراف، برای چرا به این ییلاق میآورمند.
طبیعت دست نخورده و بکر این ییلاق، منظره ای فوقالعاده و آرامشی لذت بخش این منطقه میتواند برای گردشگران بسیار جذاب باشد.
موزههای ماسوله
موزه مجاور بقعه (عون بن علی)، موزه حیات وحش و موزه میراث فرهنگی در حال حاضر نه موزه فعال ماسوله هستند. متاسفانه امروزه موزه مردم شناسی ماسوله فعالیتی ندارد.
حدود 1 ساعت بازدید از سه موزه فعال این شهر وقت شما را میگیرد.
موزه مردم شناسی ماسوله
این موزه خصوصی توسط فرهاد شرفی در ورودی ماسوله و در سال 1381 تاسیس شد. این موزه 3 قسمت دارد، اسناد و وسایل ماسوله و اطراف ماسوله مربوط به صد سال اخیر در بخش اول، اسناد و وسایل مربوط به دو قرن اخیر در بخش دوم و اسناد و وسایل چهارده قرن اهیر در آخرین بخش قرار گرفته است.
متاسفانه موزه مردم شناسی ماسوله در حال حاضر بسته میباشد.
اشیا و وسایلی که در این موزه نگهداری میشود و مربوط به تاریخ شهر ماسوله و روستا های اطراف این شهر است عبارت اند از: پولهای قدیمی، انواع داس، اشیای قیمتی، کوزهها، کفشهای سنتی، چینههای گلی، ابزار آلات کشاورزی، انواع سفال، چرم، چوب و سنگ، وسایل جنگی، کتیبه، شیشه، جامها، گهواره، انواع کارهای دستی، وسایل و ابزارهایی ساخته شده از کاغذ و …
موزه مجاور بقعه (عون بن علی)
در این موزه مجموعه ای از کتاب ها و آثاری از دوره های صفوی و تیموری، ، ضریح قدیمی امام زاده و سنگ مزارهای قدیمی به نمایش گذاشته شده است.
موزه حیات وحش ماسوله
موزه حیات وحش واقع در یکی از خانه های پلکانی این شهر در منزل شخصی به اسم شاهپور اخوان و در کنار بازار، مجموعه ای از 80 گونه حیوانات مثل عقاب، گراز، غازهای وحشی، طاووس، راسو، قاقوم، گورکن، شاهین، قو، پلیکان، قرقاول، کبک، سنقر تالابی، گربه وحشی، چنگر، حواصیل ارغوانی، کفتار، سمور آبی، بوتیمار و … را نگه داری میکند.
آقای اخوان این حیوانات را که در مناطق اطراف، جنگل ها، تالاب ها و کوه ها زندگی میکردند و جان خود را از دست داده اند، جمع آوری و تاکسیدرمی کرده اند.
ارزشمندترین و مهم ترین حیوان تاکسیدرمی شده ی این موزه، خرسی قهوه ای به وزن 800 کیلو میباشد.
موزه میراث فرهنگی ماسوله
موزه میراث فرهنگی واقع در محله ی کشه سر ماسوله است. این موزه در دوران پهلوی تاسیس شده است.
این موزه ی کوچک، یک خانه ی تاریخی به اسم خانه درزی است که در آن سند های مرتبط به نهضت جنگل، آثاری از دوران قاجار و ابزار و وسایل حرفه های سنتی نگهداری میشود.
بنای این خانه از جنس پل، خشت و چوب است و همچنین این خانه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بازار شهر ماسوله
یکی از جذابیت شهر ماسوله، بازار ماسوله است که در آن انواع و اقسام محصولات محلی مثل لواشک های خانگی، ترشی های متنوع رنگارنگ، مربا های خوشمزه، کیف های گلیمی، ظروف مسی، صنایع دستی، آینههای کار شده، عروسک های کاموایی و… پیدا میشود.
این بازار چهار سطح به طور جداگانه دارد.
در سطح پایین مغازه های این بازار از یک طبقه تشکیل شده اند و در سطح بالا مغازه ها دو طبقه ای هستند.
در بازار جذاب و دلانگیز این شهر ، رستوران ها و کافه های متعددی با منظره ای رو به کوهای سرسبز این شهر زیبا وجود دارند. گردشگران و مسافران میتوانند در این رستوران ها انواع و اقسام غذا های محلی، کباب ها و … را امتحان کنند.
رستورانهای ماسوله
در ادامه به معرفی رستوران های با کیفیت ماسوله که آماده پذیرایی از گردشگران عزیز هستند میپردازیم.
رستوران و سفرهخانه سنتی بامداد
اگر میخواهید غذاهای محلی مثل کباب ترش و میرزا قاسمی و باقلاقاتق و … را امتحان کنید حتما به این رستوران سر بزنید
نشانی : استان گیلان، ماسوله
شماره تماس : 09114323639
رستوران آریا
این رستوران واقع در هتل آریا، انواع کباب، غذا های محلی، و … را به گردشگران عزیز ارائه میدهد.
نشانی: استان گیلان، ۳ کیلومتری شهرک تاریخی (قدیمی) ماسوله، هتل آریا
شماره تماس : 01358106536
رستوران نمونه سنتی برادران روحی ماسوله
به عنوان یکی از بهترین رستورانهای این شهر می توان به رستوران برادران روحی اشاره کرد.
این رستوران در کنار کیفیت بالایی که دارد قیمت های نسبتا بالایی نیز دارد و غذاهای محلی مثل باقلا قاتق، میرزاقاسمی، چلو شامی، ترش تره، قزلآلا و … را برای گردشگران عزیز سرو میکند
انواع کباب ها مثل کوبیده، جوجه و چنجه … را نیز در این رستوران میشود سفارش داد.
نشانی: استان گیلان، ماسوله
شماره تماس : 09111300070
رستوران شبهای ماسوله
در این رستوران غذاهای ایرانی و محلی متنوعی قابل سفارش است و این غذاها کیفیت مطلوبی نیز دارند.
نشانی : کیلومتر ۱۸ جاده فومن به ماسوله
شماره تماس: 09354648088
سفره خانه سنتی طلوع
یکی از با کیفیت ترین غذاخوریهای این شهر واقع در جاده فومن به ماسوله، این سفره خانه است.
نشانی: استان گیلان ، جاده فومن به ماسوله
شماره تماس: 09336899626
رستوران آرام
این رستوران واقع بالاترین طبقه ی هتل آرام با ویو جذاب و غذا های با کیفیت گزینه ای مناسبی برای گردشگران و مسافران به شمار میرود.
نشانی: استان گیلان،شهر فومن، کیلومتر ۱۰ جاده فومن به ماسوله، شهر ماکلوان، هتل آرام
تلفن: 01334753177
رستوران خانه معلم
رستوران خانه معلم 2 سالن سرپوشیده و سرباز دارد که گردشگران میتوانند با توجه به شرایط در هر کدام از این سالن ها بنشینند.
این رستوران تخفیفی ویژه برای فرهنگیها دارد.
از دیگر رستوران های این شهر میتوان به سفرهخانه سنتی بام ماسوله، رستوران ماه سالار کوه، رستوران هزار پله، رستوران لارچشمه، رستوران تکایاکا نیز اشاره کرد که آماده پذیرایی از گردشگران و مسافران عزیز هستند.
اقامتگاه ها و هتل های شهر ماسوله
در خود شهر ماسوله 2 هتل و در جاده ماسوله چندین هتل، پذیرای مسافران و گردشگران خارجی و ایرانی هستند. علاوه بر این مهمانخانه و خانه های محلی اجارهای برای اقامت مسافران و گردشگران عزیز نیز موجود میباشد.
این هتل ها عبارت اند از:
- هتل آرام (3 ستاره)
- هتل آپارتمان نوید (3 ستاره)
- هتل آریا (2 ستاره)
- هتل مهران (1 ستاره) و ….
اگر قصد مسافرت و اقامت به این شهر جذاب را دارید در این جا بعضی از اقامتگاه ها و هتل ها مناسب این شهر را به شما معرفی میکنیم.
هتل آرام (3 ستاره)
یکی از زیباترین و خارق العاده ترین هتل های استان گیلان، هتل آرام است که واقع در منطقه ی سردار جنگل در شهری به اسم ماکلوان است.
این هتل در میان دامنه کوههای سرسبز و درختانی انبوه به همراه پوشش زیبا و متراکم در کنار شالیزارهای چشمگیر مکانی بسیار دل انگیز برای اقامت در این شهر است.
وسعت این هتل زیبا و دنج حدوده 1200 متر مربع است و این هتل 20 اتاق با امکانات اقامتی و رفاهی در 4 طبقه دارد.
فاصله هتل آرام تا شهر قدیمی ماسوله ، 23 کیلومتر است. این هتل در جاده فومن به ماسوله قرار دارد.
اتاق های این هتل رو به کوهستان و شالیزار های زیبا هستند و منظره ای فوق العاده ای را به نمایش میگذارند و رستوران این هتل در بالاترین طبقه با ویو عالی و چشمگیر، انواع غذا های ایرانی و محلی را با بهترین کیفیت برای مسافران سرو میکند.
دسترسی از این هتل به مکان های مثل قلعه رودخان، روستای ماسوله، شهر فومن، زیارتگاه امام زاده ابراهیم و اسحاق بسیار راحت است.
امکانات هتل آرام عبارت اند از : حفاظت تمام وقت از محیط و ورودیها ی هتل، ورودی و لابی بسیار زیبا و شیک، رستوران، کافی شاپ، پارکینگ، سرویس اتاق و نظافت روزانه
شماره تماس: 01334753177
نشانی :استان گیلان، شهر فومن، کیلومتر ۱۰ جاده فومن به ماسوله، شهر ماکلوان، هتل رستوران آرام
هتل آپارتمان نوید (3 ستاره)
این هتل واقع در میان خانه های روستا ی ماسوله به صورت سنتی و با معماری مشابه به بقیه خانه های پلکانی، یکی از قدیمی ترین اقامتگاه ها در این شهر به شمار میرود.
یکی از ویژگی های این هتل، بالکن هایی زیبا با ویو فوق العاده ای از طبیعت سرسبز این شهر است.
چون این هتل در شهر ماسوله قرار دارد دسترسی به تمام نقاط شهر بسیار راحت است.
امکانات هتل آپارتمان نوید : رستوران، لابی تمیز، آشپزخانه، تلویزیون، مبلمان و فضای سبز
نشانی: شهر ماسوله، مرکز شهر، انتهای طبقه ی دوم بازار ماسوله، هتل آپارتمان نوید
شماره تماس: 09195768096
هتل آریا (2 ستاره)
هتل آریا واقع در جاده فومن به ماسوله ( کیلومتر 27)است. این هتل در کنار رودخانه ای زیبا و در میان جنگل بین درختانی انبوه و سرسبز قرار گرفته است.این هتل از شهر تاریخی ماسوله، 3 کیلومتر فاصله دارد.
این هتل دو طبقه ای، 45 نفر گنجایش دارد و 15 مکان برای اقامت که این مکان ها مجهز به امکانات اقامتی و رفاهی هستنند.
دسترسی از این هتل به شهر فومن، قلعه رودخان و شهر تاریخی ماسوله بسیار راحت است.
امکانات هتل آریا: پذیرش تمام وقت، سرویس صبحانه، کافه سنتی، ویو جنگل، آلاچیق سنتی، آلاچیق مدرن، استخر ماهی، سوپر مارکت، موسیقی محلی، بالکن اختصاصی و پارکینگ روباز
نشانی : استان گیلان، جاده فومن به ماسوله، سه کیلومتری شهر تاریخی ماسوله، هتل آریا
شماره تماس: 01358106536
هتل مهران (1 ستاره)
هتل مهران واقع در دامنه ی کوههای البرز در بین خانههای پلکانی زرد شهر ماسوله، در یکی از خوش آب و هواترین نقاط این منطقه قرار دارد.
در سال 1379، این هتل سه طبقه با 10 سوییت احداث شد.
یکی از ویژگی های خوب این هتل که باعث جذب گردشگران میشود، سوییت های بزرگ با ویویی از شهر سرسبز ماسوله است.
امکانات رفاهی و تفریحی این هتل در سال 1395 به دلیل بازسازی شدن بیشتر شد.
در رستوران هتل مهران غذاهای متنوع ایرانی و محلی با طعم و کیفیتی بی نظیر را میتوان سفارش داد.
فاصله ی این هتل از موزه مردمشناسی ماسوله، بقعه عون بن علی، ییلاق زودل سرو چشمه آب معدنی زمزمه بسیار کم است و دسترسی به این مکان ها از هتل مهران راحت است.
امکانات هتل: پذیرش تمام وقت، رستوران، تلویزیون کابلی، ماهواره، مینی بار رایگان، کافیشاپ و نمازخانه
نشانی : استان گیلان،شهر فومن، ماسوله، پارکینگ، به طرف بازار، هتل مهران
شماره تماس: 01334758097
کمپ در جنگل و فضاهای سبز ماسوله
ترجیح اکثر مسافران این است که در هتل ها و خانه های محلی اقامت داشته باشند تا بتوانند از حال و هوای روستایی لذت ببرند. ولی اگر شما به چادر زدن در دل طبیعت علاقه دارید، میتوانید به پارک جنگلی این شهر بروید و در آن جا کمپ بزنید و از فضای جذاب و بکر این جنگل لذت ببرید.
مسافران و گردشگران میتوانند در خانه های محلی این شهر نیز اقامت داشته باشند چون بعضی از خانه های محلی شهر ماسوله ،تحت نظر سازمان جهانگردی ایران میباشند.
کلبه هایی برای اقامت در جاده فومن-ماسوله نیز وجود دارد .
جاذبههای گردشگری مذهبی و امامزاده های شهر ماسوله
این شهر علاوه بر جاذبه های طبیعی، جاذبه های گردشگری نیز دارد که سالانه مسافران و گردشگران زیادی را به جذب می کند.
شهر تاریخی ماسال سه امامزاده دارد:
- امامزاده ابراهیم
- امامزاده عون بن محمد بن علی (ع)پ
- امامزاده هاشم
در ادامه به معرفی این امامزاده ها میپردازیم.
بقعه امامزاده ابراهیم
مرقد امام زاده ابراهیم معروف به (خَریه بُن)، واقع در دامنه های کوه خَربو و در ناحیه ی شمالی شهر ماسوله است.
مرقد این امام زاده با ضریحی از جنس چوب پوشیده شده و گلدسته ی کوچکی بر روی سقف این بقعه گذاشته شده است. عرض ایوان این بقعه حدود 2 متر است.
2 سنگ قبر در کنار بقعه امام زاده ابراهیم قرار گرفته است که از بین این سنگ قبر ها، قدیمی ترین آن برای سال 1331 است.
بقعه امامزاده عون بن محمد بن علی (ع)
بر اساس شجره نامه، فرزند سوم محمد حنیفه (یکی از نوه های حضرت علی(ع) ) ، به اسم عون در سال 78 هجری قمری وارد شهر ماسال شد و 33 سال در این شهر تاریخی زندگی کرد و سپس در سال 119 هجری قمری فوت شد و همان مکان آرامگاه وی شد. قدمت این بقعه مربوط به قرن 2 و قرن 3 هجری قمری میشود.
بقعه ی متبرکه امامزاده عون بن محمد بن علی واقع در محله ی مسجد بر در مرکز شهر ، جزو بناهای تاریخی این شهر است.
مصالح به کار رفته شده در بنای این بقعه خشت، چوب، آجر، کاهگل و سنگ است و مساحت این بنا حدود 300 متر دارد.
این بقعه دو ورودی دارد که یکی از این ورودی ها در ضلع شرقی، به سمت ضریح باز می شوند و در اصلی است و دیگری که در ضلع غربی واقع شده یه درون گنبد باز میشود.در سال 1363، مرحوم نصراله ابن ابراهیم این در چوبی را به همراه معرق کاری زیبا و جذاب روی آن ساخت.
بقعه ی امامزاده عون بن محمد بن علی در مرکز شهر ماسوله قرار دارد. معماری زیبای این بقعه برای افرادی که به تاریخ و معماری علاقه دارند بسیار جذاب است.
روی سنگ قبر این امامزاده، واقع در عمان 8 ضلعی کنده کاری های چشمگیر و بسیار زیبایی انجام شده که به سال 1969 برمیگردد.
موزه ای در نزدیکیب قعه امامزاده عون بن محمد بن علی (ع)، به همین اسم تاسیس شده است که در این موزه، آثار و وسایل مربوط به دوران صفویان و تیموریان نگهداری میشود.
بقعه امامزاده هاشم
این بقعه با دیوارهایی از جنس کاهگل واقع در کوهی به اسم قله بُن است. بعد از رد شدن از چشمه ی ماسوله در مسیر رفتن به آبشار خرم بو با این امامزاده و قبرستان در کنار آن مواجه میشوید. قبلا این مسیری که به آبشار خرم بو میرسد، راه دسترسی شهر ماسوله به تارم بوده است.
اگر قصد رفتن به آبشار خرم بو را دارید، در مسیر میتوانید از این مکان ساکت و پر از آرامش به عنوان استراحتگاه استفاده کنید و یا کمپ بزنید.
بنای بقعه امامزاده هاشم از کاهگل و آجر است. همچنین دیوار های کاهگلی، پنجره هایی که با شیشه های رنگی تزئین شده اند و درب چوبی بقعه باعث چندین برابر شدن جذابیت این مکان شده است.
این بنای 4 گوش از بیرون دو طبقه به نظر می رسد، ولی از داخل اتاق 8 ضلعی است که سقف لمبه کوبی شده ی بسیار بلندی دارد. سقف حرم از بیرون 8ضلعی میباشد و پوشش آن از جنس حلب است. مجموعهی بنای این بقعه عبارت اند از :حرم، مسجد و زائرسرا، انباری و کفش کن،.
امام زاده هاشم به امام زاده خاصی انتساب ندارد.
مساجد ماسوله
این شهر علاوه بر امامزاده ها مساجدی نیز دارد که جزو جاذبه های گردشگری این شهر هستند.
- مسجد قنبر آباد
- مسجد صاحب الزمان
- مسجد اسد محله
- ريحانه بر
- دو خواهران
- تكيه حسينيه
- كشهسر
مسجد قنبر آباد
قدمت مسجد قنبر آباد ب به زمان زندیه برمیگردد. این مسجد از نظر نوع معماری و سابقه ی تاریخی که دارد بسیار با ارزش و حائز اهمیت است.
مسجد صاحب الزمان
یکی از مهم ترین مساجد این شهر است، مسجد صاحب الزمان است که واقع در محله خانه بر ماسوله میباشد.
کاروانسراهای ماسوله
در حال حاضر بیشتر از دوازده کاروانسرا در شهر ماسوله قرار دارد چون این شهر در گذشته را اصلی اتباط بین استان ها بوده، این کاروانسرا ها در این شهر ایجاد شده اند.
در ادامه به معرفی مهم ترین کاروتمسرا ها در این شهر میپردازیم
کاروانسرای حاجی فیض
این کاروانسرا قسمتی از هویت این شهر یعنی، جلوه هایی از تحولات معماری در زمان پهلوی نخست در شهر ماسوله را به نمایش میگذارد.
کاروانسرای میرزا
از بازمانده های دوران رشد و شکوفایی اقتصادی شهر ماسوله، میتوان به کاروانسرای میرزا اشاره کرد.
کاروانسرای میرزا در تاریخ 1380/12/25، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. ( با شماره ثبت 5191)
غذای سنتی شهر ماسوله
باقلا قاتق، و شامی کباب، میرزاقاسمی، کباب ترش و .. از غذا های خوشمزه ی محلی شمالی هستند که در رستوران هایی که به شما معرفی کردیم سرو میشوند.
سوغات شهر ماسوله
یکی از مهم ترین و معروف ترین جاذبه های گردشگری شهر ماسال، بازار این شهر است. در این بازر انواع سوغاتی مانند : محصولات حصیری، عروسکهای کاموایی رنگارنگ، جوراب پشمی، کلاه پشمی، چموش، گلیم، شال، صنایع چوبی و فلزی، دستکش پشمی و نخی، لباسهای محلی، شیرینی اگردک، و روفرشی پشمی و نخی، جوراب ساق کوتاه، جوراب ساق بلند، لیف حمام، گلپر، رب انار، اگردک، لواشک، خوراکیهای هیجانانگیز و… برای خرید موجود می باشد.
امکانات رفاهی شهر ماسوله
شهر ماسوله، منطقه ای گردش پذیر است از این رو، این شهر امکانات رفاهی نسبتا قابل قبولی دارد. مانند:
- آب آشامیدنی
- سرویس بهداشتی عمومی، توالت فرنگی در برخی هتلها
- پارکینگ
- فروشگاه برای تهیه مواد غذایی، سوپرمارکت
- آنتندهی تلفن و اینترنت
- عابر بانک
- انواع رستوران
اما به این نکته توجه کنید که این شهر گازکشی ندارد و نزدیک ترین پمپ گاز و پمپ بنزین به این منطقه، واقع در شهر فومن است.
در نتیجه توجه کنید که ماشین به اندازه ی رفتن و برگشتن مسیر کوهستانی 70 کیلومتری، بنزین داشته باشد.
جمعیت شهر ماسوله
همانطور که گفتیم این شهر تاریخی در گذشته اکثر جمعیت خود را بر اثر قحطی سال 1320 از دست داد، جمعیت این شهر ماسوله تا قبل از این حادثه حدودا 30000 نفر بود.
طبق سرشماری که در سال 1395 شد، به دلایل مختلفی از جمله : زلزله در خرداد سال 1369، مهاجرت و اصلاحات ارضی تعداد خانوار در این شهر حدودا 147 خانواده است و جمعیت این شهر از ۴۰۰ نفر نیز کمتر است.
در گذشته مردم با قومیت مختلف، به شهر ماسوله رفت و آمد میکردند و بعضی از اهالی این شهر به واسطه ی مهاجرت و ازدواج ساکن این شهر هستند. پس در نتیجه اهالی این شهر به طور کامل تالشی نیستند.
زبان و گویش شهر ماسوله
موسلی، زبان اصلی مردم این شهر است. این زبان بسیار شبیه به زبان تابشی (زبان اهالی غرب گیلان) است.
اهالی شهر ماسوله در گذشته (وقتی این شهر از نظر اقتصادی پر رونق بود)، به راحتی میتوانستند با مردم و قومیت ها با زبان های مختلف معاشرت و داد ستد بکنند چون زبان تالشی به زبانهای مالی، کردی، تاتی، اوستایی و پارتی نیز بسیار شباهت دارد.
دین مردم شهر ماسوله
دین مردم خون گرم و مهمان نواز این شهر اسلام و مذهب این مردم شیعه است.
شغل مردم شهر ماسوله
با توجه به گردش پذیر بودن این شهر، در حال حاضر بخش زیادی از اقتصاد این شهر مربوط به مسافران و گردشگران است که به این شهر سفر میکنند در نتیجه مردم و اهالی این شهر به شغل هایی مثل اقامت، رستوران داری، راهنمایی تور، مغازه سوغات و صنایع دستی و … رو آوردند.
در قدیم شغل اهالی ماسوله داد و ستد و تجارت بود چون این شهر کاروانسرا های زیادی داشت و راه اصلی ارتباط بین استان های گیلان، زنجان و آذربایجان بود.
حدودا تا دهه ی 60، صنایع دستی ماسوله مثل صنایع چوب و فلز در این شهر رواج داشت که امروز خبری از این صنایع نیست.
اکثر اهالی این شهر، آهنگر(ساخت وسایلی مثل چاقو) و چموش دوز (پاپوش) هستند و مابقی به چوپانی و دامداری مشغول هستند.
بانوانان بومی این شهر به بافت لباس محلی، جوراب ساق کوتاه و بلند، بافت شال، چادرهای سیاه برای چادرنشینان، گلیم، لیف حمام، دستکش نخی و پشمی، روفرشی نخی و پشمی، جوراب، کلاه پشمی و عروسکهای رنگارنگ کاموایی میپردازند.
معادن شهر ماسوله
همانطور که گفتیم آهنگری در شهر ماسوله بسیار رواج دارد مثل چاقو سازی و یا تفنگ سازی. این موضوع به این دلیل است که، شهر ماسوله در قدیم معادن بسیاری مثل معادن سنگ نما، کوارتزیت، سنگ طلق، سنگ چینی کریستال و آهن داشته است.
شهر ماسوله به چه چیزی معروف است؟
شهر ماسوله به یک باغ شهر تاریخی معروف است چون این شهر هم از فضای سرسبز به صورت طبیعی برخوردار است و هم از معماری خاص و ویژه که جذابیت این منطقه را چند برابر کرده است.
این شهر به زیباترین روستای پلکانی شمال کشور و به (شهر تاریخی) زنده نیز معروف است.
ماسوله برای چه نوع سفرهایی مناسب است؟
اگر قصد سفر خانوادگی و گروهی را داردی و یا میخواهید چند روز در مکانی پاکیزه و با آرامش دور از فضای شهری، اقامت داشته باشد و یا قصد سفر به منظور کوهنوردی را دارید به شما توصیه میکنیک حتما از این شهر جذاب و به یاد ماندنی دیدن کنید.
این شهر علاوه به جاذبه های طبیعی و تاریخی که دارد، جاذبه های مذهبی زیادی مانند برگزاری مراسم در ماه محرم نیز دارد.
تاریخچه ی شهر ماسوله
در سال 1354 هجری شمسی، شهر ماسوله به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شد. (شماره ثبت 1090). قدمت شهر تاریخی ماسوله حدودا 800 تا 1000 سال تخمین زده شده است.
6 کیلومتری شمال غرب شهر فعلی ماسوله و 5 کیلومتری غرب جاده خلخال به ماسوله، کهنه ماسوله (ماسوله قدیم) قرار گرفته است.
نخستین سکونتگاه اهالی شهر ماسوله ،کهنه ماسوله بوده است. اکثر بناهای این منطقه از سنگ دیوار است.
در شهریور سال 1374 برای اولین بار هیئت پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان از طرف فومن، در این منطقه کاوش های باستانی انجام داد و با توجه به پیدا کردن معدن های آهن و کوره هایی که مخصوص ذوب کردن فلزات بود به این نتیجه رسید که، در قرن 5 هجری تا قرن 8 هجری ماسولهی قدیم یکی از مهم ترین مراکز در زمینه ی فلزکاری در سطح کشور بود.
ثبت در آثار ملی
در شهریور 1385، ماسوله ی قدیم در فهرست آثار ملی کشور ایران به ثبت رسید چون گروه های باستان شناسی در این مکان، سفالهای آبدار با رنگهای مختلفی را کشف کردند که به دوران سلجوقی برمیگشت و نشان دهنده ی اعتبار تاریخی و اهمیت زیاد این شهر در آن دوره بود.
بعضی ها زمین لرزه ی بزرگی که در سال 890 هجری قمری رخ داد، دلیل کوچ مردم از ماسوله ی قدیم به ماسوله ی جدید میدانند ولی طبق گفته ها و شنیده ها دلیل اصلی کوچ اهالی این شهر، به سال 943 هجری قمری برمیگردد که بیماری طاعون در آن زمان همه گیر شد.
در نتیجه از قرن 8 هجری، شهر جدید و فعلی ماسوله محل زندگی مردم قدیم ماسوله و بقیه ی افراد بوده است.
اولین مدرسه شهر ماسوله در دوران قاجار تاسیس شد و سپس به اسم مدرسه ایمان، با 60 نفر دانش آموز در دوران میرزای جنگلی در سال 1293 به فعالیت خود ادامه داد.
تحولات معاصر در ماسوله فعلی:
- تاسیس کتابخانه عمومی به همراه 1000 جلد کتاب خطی (سال 1289)
- تاسیس اولین مدرسه دولتی (1293)
- مقابله قوای جنگل با قوای روس هنگام اشغال ایران توسط روس ها (جنگ جهانی اول -بهمن ۱۲۹۴)
- تاسیس اداره پست در(۱۲۹۵)
- تاسیس شهرداری در (۱۳۱۱)
- تعطیلی شهرداری (۱۳۱۸)
- راهاندازی تلفن (۱۳۱۶)
این شهر تاریخی در گذشته اکثر جمعیت خود را بر اثر قحطی سال 1320، تاسیس جاده ارتباطی بین آذربایجان و گیلان و جنگ جهانی دوم از دست داد و به همین غلت بازار داد و ستد، چرم ماسوله و صنایع فلزی کساد شد کاروانسراها راه اصلی ارتباطی آذربایجان و شمال نیز از رونق افتاد.
در آن زمان اکثر ثروتمند ماسوله به خارج از کشور، پایتخت و یا شهرهای بزرگ دیگر مهاجرت کردند چون احداث جاده جدید، شهر ماسوله را که در آن زمان استان های گیلان و زنجان و آذربایجان را به هم وصل میکرد، به انزوا کشاند.
نحوه پیدایش ماسوله
برخی میگویند که مردم بر سر مزار سالوک معلم و شاگردان وی به اسم های زینعلی و عینعلی که در آن زمان دین اسلام را تبلیغ میکردند، جمع شدند و ماسوله قدیم یا همان کهنه ماسوله را تشکیل دادند.
اما بعضی به این باورند در قرن 3 هجری قمری، هنگامی که آقا سید جمال الدین اشرف از طارم فرار میکرد، یکی از همراهان او به نام عون بن محمد بن علی مجروح شد و به این ناحیه آمد.
وی از چوپانی خواست که بعد از مرگش او را در همین مکان دفن کند. سپس بعد از فوت آن شخص، چوپان ها سر مزار وی جمع میشدند و به صورت تدریجی بنا و خانه هایی در آن مکان ساختند و ماسوله قدیم به وجود آمد.
ارتش این شهر را در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار در اختیار داشت و موظف بود تا برای توپخانه ایران، گلوله بسازد.
اقتصاد ماسوله
امروزه اقتصاد این شهر تاریخی و گردش پذیر بر پایه ی توریسم است.
شهر ماسوله در قدیم 8 کاروانسرا داشت و در راه اصلی ارتباطی گذشته قرار گرفته بود، نتیجه میگیریم در گذشته پیشه اکثر مردم و اهالی این شهر داد و ستد بود.
حدودا تا دهه ی 60، صنایع چوبی و صنایع فلزی که جزو صنایع دستی شهر ماسوله بود، رواج داشت که امروزه به طور کل این صنایع از بین رفته اند.
وجه تسمیه ماسوله
تلفظ اصلی این شهر به زبان تالشی موسله (Moosalah) است و از قرن 8 و 9 هجری به صورت ماسوله بوده است.
بعضی ها نام این شهر را برگرفته از کوهی به اسم ماه سالار که در اطراف ماسوله است میدانند و بر این عقیده هستند که ابتدا نام این منطقه ماسالا بود و به تدریج به ماسوله تبدیل شد.
طبق گفته های دیگری که از شهر تاریخی ماسوله به گوش میرسد، کلمه ی ماسوله از 2 بخش ماس و اوله تشکیل شده است، ماس یعنی مانع و کوه، اوله نیز به معنای بلند است در نتیجه ماسوله یعنی کوه بلند. اوله با ترکیب های تصغیر به معنای مانند نیز هست پس میشود ماسوله را کوه مانند نیز معنا کرد.
دلایل نامگذاری ماسوله
ماسوله در زبان های پهلوی و سانسکریت یعنی ماه کوچک و یا سرزمین ماه کوچک.
تعداد اندکی بر این عقیده هستند که اسم ماسوله از شهری واقع در کردستان، به نام موصل الهام گرفته شده است. چون معتقد هستند اهالی شهر ماسوله، اول مردمان کرد با آیین ایزدی بودند.
پژوهشگران در این زمینه ، این نظریه را بسیار سطحی می دانند چون این تئوری پشتوانه تاریخ موثقی و محکمی ندارد.
به دلیل شبیه بودن اسم ماسوله به شهر ماسال که در نزدیکی ماسوله است و روستایی به اسم ماسوله خانی در شهرستانی در ماسال و با توجه به کهنه ماسوله در زبان تالشی، مطمئننا در قرن 8 هجری، اهالی ماسوله از ماسوله قدیم یا کهنه به شهر فعلی ماسوله و یا ماسوله جدید مهاجرت کردهاند.
عوامل تخریب بافت تاریخی شهر ماسوله
هم عوامل طبیعی و و هم عوامل انسانی در تخریب باف این شهر نقش داشته اند.
عوامل طبیعی
سیل و زلزله عوامل طبیعی هستند که باعث تخریب بافت تاریخی شهر ماسوله میشوند.
سیل
شهر ماسوله، شهری سیل خیز است. متاسفانه در چند سال گذشته به دلیل توجه نکردن به حریم دو رودخانه ی رودخان و خلیل دشت، که در اطراف شهر ماسوله قرار گرفته اند و همچنین ساخت و ساز در کنار این رودخانه ها، ساختمان های ساخته شده درگیر خطرات ناشی از سیل بودند که بدترین آن ها مربوط به سال 1375 بوده است.
زلزله
2 گسل فعال در جنوب غربی و شمال شهر ماسوله قرار گرفته است، به همین دلیل شهر ماسوله با زلزله هایی متعدد، با شدت زیاد و کم مواجه میشود.
در این منطقه کسی حق ندارد که درختان بالای کوه را قطع کند چون با توجه به زلزله خیز بودن این ناحیه، ممکن سنگ های بزرگی از بالای کوه به سمت شهر ماسال حرکت کنند.
عوامل انسانی
در چند سال اخیر ضررهای زیاد و جدی به رودخانه ها، جنگل ها، مراتع سرسبز و … وارد شده است.
این ضرر ها ناشی از خالی کردن زباله ها در طبیعت، تخلیهی فاضلاب شهری به درون رودخانه ها، دخل و تصرف در طبیعت است.
شهر ماسال همواره به دلیل وجود تعداد زیادی گردشگر و مسافر، در معرض آلوده شدن محیط زیست و آسیب دیدن طبیعت قرار دارد.
همچنین از دلایل نابود شدن محیط زیست این شهر می توان به ساخت و ساز های غیر دولتی و دولتی و راه سازی نامناسب که با شرایط این شهر ناسازگار است، نیز اشاره کرد.
علت تخریب جلوه ی عمومی این شهر، ساخت ساختمان های جدید با شیوه ای به روز و با مصالح ساختمان جدید در عوض مصالحی مثل سنگ، گل و چوب که در گذشته برای ساخت بنا در این شهر استفاده میشد، است. در 10 سال اخیر حدودا 250 واحد ساختمانی جدید و به روز در درون بافت و در اطراف این شهر ساخته شده است و همچنین نیاز مردم و اهالی این شهر به امکانات جدید و به روز و تأثیر این موضوع بر نقشه های بناها (مخصوصا نوع پنجره ها ) نیز باعث تخریب جلوه ی عمومی شهر ماسوله شده است.
کلام آخر
این نوشته را با شعری زیبا و به یاد ماندنی از سهراب سپهری به پایان میرسانیم.
به ماسوله آمدهایم که از ماسوله بنویسیم
ماسوله را نمیتوان نوشت، ماسوله را باید دید
و به تماشای آن همه خانه که به پهنه سبز کوه نشسته است ایستاد.
در ماسوله زندگی باید کرد،
نقاشی باید کرد،
فیلم باید ساخت،
شعر باید گفت.
شعر از سهراب سپهری
سهراب سپهری در سفری که به شهر ماسوله داشت، به حدی تحت تاثیر این شهر جذاب ماسوله قرار گرفته بود که بعد از نوشیدن چای و استراحت در مغازه حاج محمود خمیرگیر، این دست نوشته ی زیبا را از خود به یادگار گذاشت.
جمع بندی
در این مقاله از ایرانی جو به بررسی شهر تاریخی ماسوله پرداختیم و امکانات و دسترسی های آن را بیان کردیم. همچنین جاذبه های گردشگری، سبک معماری خانه ها و هتل ها و اقامتگاه های ماسوله را شرح دادیم.