بخاری چیست؟ انواع آن کدامند؟ کاربردها هیتر+ تاریخچه و مخترع

به زبان ساده بخاری وسیله‌ای است که از آن برای گرم کردن محیط استفاده می‌شود و هوای گرم را در فضای اطراف خود پخش می‌کند. در ایرانیجو انواع مختلف آن و کاربردها، مزایا و معایب آن ها را بررسی کرده ایم.

بخاری چیست؟

هیتر یا بخاری گازی (Gas Heater) یک وسیله گرمایشی است که با گاز طبیعی یا مایع کار میکند، و وظیفه آن گرم کردن محیط است. اولین هیتر گازی در سال 1956 به وسیله شرکت انگلیسی پیتیت و اسمیت ساخته شد. استفاده از این وسیله گرمایشی به شکل سنتی به قرن 18 میلادی بر میگردد.

مخترع بخاری کیست؟

اولین بخاری مدرن توسط شرکت پیتیت و اسمیت در سال 1956 ساخته شد. بنابراین باید گفت که اختراع کشور انگلستان است.

کاربردها

بخاری‌ها در بسیاری از  کاربردهای صنعتی و خانگی استفاده می شوند، اما هدف اصلی آن ها گرم کردن هوا است. از این وسیله می توان برای گرم کردن هوا، جامدات، آب یا مایع های دیگر استفاده کرد. بطور کلی کاربردهای بخاری عبارتند از:

• گرمایش هوا در خانه‌ها، ساختمان‌ها، خودروها، کامیون‌ها، قطارها، هواپیما یا سایر سازه‌های محصور
• گرم کردن آب برای مصارف خانگی، حمام کردن، استخرهای شنا آبگرم، خشکشویی یا سایر کاربردها
• حرارت دادن موادی مانند چسب ها، پلاستیک ها، لاستیک ها یا سایر مواد شکل پذیر به عنوان بخشی از فرآیند تولید برای بهبود چکش خواری یا جریان مواد یا کمک به پخت
• حرارت دادن به ظروفی که مایعات یا جامدات داخل آن نیاز به گرم کردن دارند. 
• گرم کردن لوله ها برای بهبود جریان مواد در سیستم های لوله کشی و جلوگیری از آسیب در شرایط دمای پایین

انواع بخاری

از قدیمی ترین وسایل گرمایشی محسوب شده و از گذشته تا به امروز از آن برای گرم کردن محیط استفاده می شود. ممکن است شما نیز شما نیز در هنگام خرید بخاری به شک افتاده و ندانید که برای مصرف شما چه نوعی مناسب است.

انواع مختلف بخاری عبارتند از:

• برقی
• گازی
•  نفتی
• شومینه
• صنعتی
• هیزمی
• پاسیو

در ادامه هر یک از این موارد را بررسی میکنیم.

بخاری برقی

این نوع با انرژی برق کار می کند و دارای قابلیت حمل و نقل آن است. بخاری های برقی بازدهی بهتری نسبت به بقیه این بخاری ها دارند، زیرا در تبدیل برق به گرما 100 درصد کارآمد هستند. جدای از این، مزیت اصلی استفاده از نوع برقی این است که هیچ خطری برای سلامتی ایجاد نمی کند و احتمال انفجار یا آتش سوزی آن نیز کمتر است.

هنگامی که صحبت از گرم نگه داشتن در داخل خانه می شود، اکثر ما بخاری برقی را ترجیح می دهیم. برای فضاهای بزرگ و مناطق بیرونی، بهتر است از بخاری های نفتی و یا گازی استفاده کنید.

استفاده از انواع غیر برقی برای محیط های داخلی مناسب نیست، به این دلیل که کیفیت هوا را کاهش می دهند و مونوکسید کربن تولید می کنند که برای سلامتی ما مضر است.

در صورتی که از بخاری های برقی در مکان های بزرگ استفاده کنید، سبب به خطر افتادن امنیت ساکنین خواهد شد و از طرف دیگر  هزینه برق آن ها بسیار زیاد می شود. بخاری های برقی در دو نوع تولید می شوند که عبارتند از:

• تابشی
• فن دار

بخاریهای برقی تابشی

این نوع انرژی برق را به انرژی تابشی تبدیل می کنند و گرمادهی را بوسیله تابش المنت انجام می دهند. سطح پشت المنت ها براق و منعکس کننده است و سبب انعکاس گرما به فضای اطراف می شود.

مصرف برق در این نوع بخاری نسبت به نوع برقی بسیار پایین تر است و المنت های آن با توجه به ظرفیت خود از 400 تا 800 وات انرژی استفاده می کنند.

 یک بخاری تابشی در واقع به جای گرم کردن هوا مانند بسیاری از بخاری ها، اجسام را گرم می کند. به جای سقف، کف را گرم می کند و کف را به منبع اصلی گرما تبدیل می کند. نوع تابشی در انبارها و گاراژها به طور کارآمد و موثر عمل می کنند.

برقی فن دار

در جلوی المنت های این نوع بخاری برقی یک فن نصب شده که بتواند گرمای المنت ها را به فضای اطراف آن انتقال دهد. این فن به گردش هوا کمک کرده و محیط را به سرعت گرم می کند.

این نوع بخاری ها دارای یک سنسور و ترموستات هستند که در صورت گرم شدن فضای اطراف به صورت اتوماتیک خاموش می شوند. نوع برقی فن دار ایمنی خوبی دارند اما برای مکان های مرطوب مناسب نیستند.

بخاری گازی

مدل گازی در انواع مختلفی ارائه می شوند و بسته به نیاز خود می توانید از میان آن ها انتخاب کنید. این نوع بخاری ها که از گاز برای تامین گرما استفاده می کنند، از رایج ترین انواع لوازم گرمایشی در خانه ها به شمار می روند.

انواع گازی برای گرم کردن مناطق بزرگ بسیار ایده آل هستند، به این دلیل که آن ها فقط اشیاء را گرم نمی کنند، بلکه هوا را نیز گرم می کنند.  جهت جلوگیری از حوادث خطرناک، لازم است که در هنگام نصب بخاری های گازی به نکات ایمنی توجه داشته باشیم.

برخی از انواع موجود گازی شامل بخاری های دیواری، زمینی، بدون دودکش و با دودکش می شود. نصب بخاری های زمینی نسبت به انواع دیواری بسیار راحت تر است، اما در مقابل مدلهای دیواری فضای کمتری را اشغال کرده و گرمایش پایین تری دارند.

از بخاری های بدون دودکش در مکان های نیمه باز که جریان هوای تازه برقرار است، استفاده می شود. در صورتی که از این مدل ها در فضای بسته استفاده کنید، ممکن است افراد را دچار گازگرفتگی و مسمومیت کند.

برای فضاهای بسته بهتر است که از مدلهای گازی با دودکش استفاده کنید، به این دلیل که گاز برای سوختن اکسیژن محیط را مصرف می کند.

 بخاریهای نفتی

مدلهای نفتی یکی دیگر از انواع بخاری هستند که در گذشته مورد استفاده قرار می گرفتند. امروزه استفاده از آنها خیلی رایج نبوده و حتی ممکن است افرادی آن را نشناسند.

انواع نفتی همیشه بوی نفت و دود می دادند و در خیلی موارد سبب ایجاد آتش سوزی می شدند.  با روی کار آمدن بخاری های گازی و عدم دسترسی مردم به نفت، مدلهای نفتی دیگر منسوخ شدند. امروزه از این نذلها، برای تزیین منزل استفاده می شود.

از بخاری های نفتی می توان برای گرمای مکمل استفاده کرد. آن ها می توانند منبع خوبی برای گرما در شرایط اضطراری مانند قطع برق باشند. این مدلها قابل حمل بوده و برخلاف انتظار برای گرم کردن مناطق بزرگ مناسب هستند.

شومینه

یکی دیگر از انواع لوازم گرمایشی شومینه است، که در دو نوع گازی و چوب ساز تولید می شود. این نوع بخاری ها که از چوب و گاز به عنوان سوخت استفاده می کنند، همچنان بسیار کارآمد بوده و محبوبیت گذشته را دارند.

 شومینه ها هیچ باری بر قبض برق شما اضافه نمی کنند، اما برای استفاده از این بخاری ها شما نیاز به یک سیستم دودکش دارید. در استفاده از شومینه های گازی ممکن است با مشکلاتی مانند تعمیر فندک و یا مصرف زیاد گاز روبرو شوید. به همین دلیل استفاده از شومینه های گاز سوز از نظر اقتصادی به صرفه نیست. شومینه های چوب ساز نیز ممکن است، سبب وارد آمدن آسیب زیاد به طبیعت شود.

بخاری صنعتی

یکی دیگر از انواع پر طرفدار بخاری، هیترهای صنعتی هستند. این نوع وسیله که به آن کوره هوای گرم نیز گفته می شود، برای تامین گرمایش محیط های عمومی از جمله مسجد، مدرسه ها و سالن های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرند.

در پشت مبدل حرارتی این بخاری ها، یک فن وجود دارد که هوای گرم را به صورت باد به بیرون می فرستد. گرمای ایجاد شده در مبدل حرارتی به وسیله مشعل ایجاد می شود و مقدار مونوکسید کربن ایجاد شده به دلیل احتراق کامل بسیار کم است.

کوره های هوای گرم در این وسیله دو جداره بوده و با رنگ کوره ای پوشانده شده است. صداهای تولید شده در بخاری های صنعتی بسیار کم است و صداهای ایجاد شده نیز به دلیل فن های مورد استفاده در آن است.

بخاری هیزمی

مدل هیزمی نوعی بخاری قدیمی است ،که برای ایجاد گرما از سوخت هیزمی استفاده می کند. این نوع برای گرم کردن محیط خانه و فضاهای کوچک استفاده می شود.

قیمت این مدلهای هیزمی پایین بوده و یک فضای رمانتیک را بوجود می آورند. اما از مهمترین عیب، آن آسیب رساندن به طبیعت به دلیل استفاده از چوب است. همچنین این بخاری می تواند سبب بوجود آمدن مونوکسید کربن شده و برای نصب آن باید استانداردهای لازم را در نظر گرفت.

بخاری پاسیو

مدلهای پاسیو که به آن بخاری چتری نیز گفته می شود، برای استفاده در فضاهای نیمه باز مانند کافه و رستوران، آلاچیق ویلاها مناسب است.

در قسمت بالایی بخاری های پاسیو یک مشعل قرار گرفته که از گاز مایع استفاده می کند. اطراف آنها با استفاده از حفاظ های فلزی پوشیده شده، که گرما از لابه لای میله های آن به محیط بیرون منتقل می شود.

مدلهای چتری دارای ایمنی بالاتری نسبت به دیگر انواع بخاری هستند و از ویژگیهای آن می توان به قابلیت جابه جایی، نصب و راه اندازی آسان، مصرف پایین سوخت، کم صدا بودن و نیاز به فضای کم اشاره کرد.

جمع بندی

بخاری وسیله ای است که برای تولید گرما و گرم کردن محیط از آن استفاده میشود، در انواع مختلفی مانند: بخاری برقی، نفتی، گازی، هیزمی، صنعتی و پاسیو تولید میشود که بسته به شرایط محیط و نوع سوخت در دسترس، میتوان از نوع مناسب استفاده کرد.