سوله چیست؟ آشنایی با انواع سوله و کاربردهای آن
سوله یک سازه فلزی از جنس فولاد است که دارای کاربردهای متفاوتی در صنایع گوناگون است. سقف این سازه به صورت شیب دار است و در قسمت میانی آن از ستون استفاده نشده است. در این مقاله از ایرانیجو به معرفی سوله و کاربردهای سوله چیست را بررسی میکنیم.
آشنایی با تاریخچه ایجاد سوله
تاریخچه ساخت سوله به سال‌های پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، زمانی که معبد پانتئون ها مرتبط با خدایان رومی ساخته شد. این ساختمان دارای یک سقف گنبدی شکل با خرپای ساخته شده از جنس برنز بود.
ساختمان تئاتر فرانسه بنای دیگری بود که اجرای خرپای سقف آن در دهانه 28 متری وبا استفاده از آهن ساخته شد. شکل گرفتن انقلاب صنعتی اروپا، سبب رونق گرفتن احداث سازه‌هایی با سقف شیب دار به نام سوله شد.
احداث این سازه فلزی سهم بسیار مهمی در توسعه صنایع و پیشرفت کشورها داشت. در کشور عزیزمان نیز هزاران سوله به سبک اروپایی توسط مهندسان ایرانی ساخته شد. این سازه‌ها در شهرک‌های صنعتی و صنایع مختلف دارای کاربردهای گوناگونی است، که در ادامه راجب آن توضیح خواهیم داد.
اجزای تشکیل دهنده سوله
سوله از اجزای مختلفی ساخته می‌شود که شامل موارد زیر است:
- رفتر یا فریم: این قسمت شامل تیرها و ستون‌های سوله است.
- وال پست: این جزء از سوله در قسمتهای انتهایی و ابتدایی سوله جهت کاهش بادگیر قرار می‌گیرد.
- استرات: این قسمت از سوله به عنوان تکیه گاه جانبی و جهت انتقال نیرو در قاب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- لاپه یا پرلین: این جزء به صورت مقطع محوری و دارای دو نوع سقفی و دیواری است.
- سینه بند: این قسمت که از جنسی ورق و یا نبشی ساخته می‌شود برای کنترل فشار وارده به لاپه‌ها در دو قسمت قاب است.
- پوشش سقف: این پوشش وزن سبک و مقاومت بالایی دارد، که در آن از عایق حرارتی و صوتی استفاده شده است. پوشش سقف معمولا از ورق‌های پلی روف وارنا و یا ورق گالوانیزه ساخته می‌شود که احتمال آتش سوزی در آن بسیار پایین است.
- پوشش دیوارها: این پوشش می‌تواند با استفاده از پلی کربنات و یا ساندویچ پانل و آجر چینی ساخته شود.
کاربردهای سوله چیست؟
سوله یکی از سازه‌های فلزی است که کاربردهای متفاوت و بیشماری در صنایع دارد. از دلایل رایج بودن این سازه می‌توان به سبکی و مقرون به صرفه بودن آن اشاره کرد. به عنوان مثال می‌توان از سوله به عنوان کارگاه تولیدی و یا آشیانه هواپیما استفاده کرد.
یکی دیگر از کاربردهای سوله، استفاده از آن برای انبار کردن و نگهداری مواد غذایی و بهداشتی است. در صورتی‌که کاربری سوله نگهداری و یا تولید مواد غذایی و بهداشتی باشد، می‌بایست برای ساخت بدنه آن از مواد آنتی باکتریال استفاده شود.
گاهی اوقات نیز ممکن است از سوله برای نگهداری و تولید مواد آتش زا و یا در معرض تعریق استفاده شود که در این صورت سوله‌ها کاربرد عایق حرارتی را خواهند داشت.
علاوه بر موارد گفته شده می‌توان از سوله برای احداث سالن های ورزشی، نمایشگاه‌های هنری، سالن‌های همایش، کارگاه‌های صنعتی، نگهداری دام و طیور و تولید محصولات کشاورزی استفاده کرد.
انواع سوله کدامند؟
سوله‌ها با توجه به محل مورد استفاده و نوع کاربری آن به انواع مختلفی مانند تیرورقی، خرپایی و یو بی ام تقسیم می‌شود که ادامه به بررسی انواع سوله چیست می‌پردازیم.
مشتری می‌تواند با در نظر گرفتن نوع پروژه و سلیقه شخصی، سوله مورد نظر خود را سفارش دهد.
گاهی بعضی از مشتریان بنا بر نیاز خود می‌توانند از سوله‌های دست دوم نیز بهره ببرند، که برای آن‌ها صرفه اقتصادی نیز خواهد داشت.
1.سوله خرپایی
سوله خرپایی یکی از انواع جدید سوله است که مزایای منحصر به فردی دارد. مصالحی که در ساخت این نوع سوله استفاده شده است بسیار شبیه به نوع تیر ورقی است. در ساخت سوله خرپایی از تخصص‌های بروز مهندسی استفاده شده است و محاسبات فنی آن متفاوت از سوله تیر ورقی است.
میزان استفاده از فولاد در این نوع سازه بسیار کاهش یافته و همین امر سبب افزایش استقامت و دوام آن شده است. از طرف دیگر کاهش مصرف فولاد در ساخت این سازه به هیچ وجه سبب کاهش میزان ایمنی آن نشده است.
این سازه به گونه‌ای ساخته شده است که وزن ایجاد شده بر اثر عوامل جانبی مانند باد یا زلزله به صورت یکنواخت در قسمتهای مختلف پخش شود. از دیگر مزایای سوله خرپایی می‌توان به کاهش هزینه‌های انتقال، طراحی سقف به صورت قوس دار، سهولت نصب و قابلیت باز کردن آن اشاره کرد.
دهانه این سوله را می‌توان به اندازه و ابعاد دلخواه ایجاد کرد و هیچ گونه محدودیتی در طراحی آن وجود ندارد.
2. سوله تیر ورقی
یکی دیگر از انواع رایج سوله‌ها نوع تیر ورقی است که در گذشته بسیار مورد استفاده قرار می‌‌گرفت.
یکی از دلایل پر کاربرد بودن سوله تیرورقی این‌است که در گذشته، طریقه ساخت این نوع سوله در دانشگاه‌ها تدریس می‌شده است. بنابراین اکثر مهندسانی که فارغ التحصیل می‌شدند، برای ساخت سوله از این روش استفاده می‌کردند.
اما رفته رفته در کشورهای اروپایی ساخت سوله‌های تیرورقی منسوخ شده و جای خود را به دیگر انواع داد. با این وجود هنوز هم در بسیاری از کشورهای آسیایی مانند کشور ایران و عراق این سوله‌ها ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مواد بکار رفته برای ساخت سوله‌های تیرورقی قطعات فولادی و ورق سیاه است. سقف این نوع سوله به صورت هشتی و از طریق جوش ساخته می‌شود. از آنجا که قطعات مورد استفاده در آن بسیار زیاد است، وزن بالایی دارد و به نسبت از هزینه بیشتری نیز برخوردار است.
از طرف دیگر امکان ساخته دهانه سازه بیشتر از 45 متر وجود ندارد و با توجه به موارد گفته شده ممکن است مورد توجه افراد قرار گیرد. هزینه سوله‌هایی با دهانه زیر 18 متر، به دلیل استفاده از قطعات کمتر به نسبت پایین تراست. بنابراین پیشنهاد ما این‌است که برای احداث سوله‌های با دهانه زیر 18 متر از نوع تیرورقی استفاده کنید.
3. سوله UBM (یو بی ام )
برای ساخت سوله UBM از ورق‌های گالوانیزه استفاده می‌شود. این ورق‌های فرم داده شده به وسیله دستگاه سمیر به هم وصل می‌شوند. یکی از نکات مورد توجه در سوله یوبی ام امکان جدا شدن ورق‌ها بر اثر عواملی مانند باد است.
سوله یو بی ام به دلیل استفاده از روش عایق کاری پاششی در برابر رطوبت حاصل از باران و برف مقاومت پایینی دارد. بنابراین بهتر است از این نوع سوله در سازه‌های با دهانه کمتر از 30 متر استفاده کرد.
از آنجا که عایق مورد استفاده در سوله UBM جاذب آلودگی و قابل اشتعال است، در مصارفی مانند صنایع تولید مواد غذایی، پرورش دام و بیمارستان کاربردی نخواهد داشت. هزینه احداث پایین‌تر نسبت به دیگر سوله‌ها یکی از مزایای سوله یو بی ام به شمار می‌رود.
خلاصه کلام
در این مقاله سعی ما بر این بود که شما را با یکی از سازه‌های مهندسی رایج که کاربردهای زیادی در صنعت دارد آشنا کنیم و به این سوال که سوله چیست پاسخ دهیم. سوله سازه‌ای فولادی با سقف شیب دار است که بنابر نوع کاربرد و مکان مورد استفاده آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.
معمولا از سوله در احداث کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و دیگر صنایع استفاده می‌شود. در انتخاب نوع سوله باید به مواردی مانند روش ساخت، وزن، کاربردها، مزایا و معایب آن توجه داشته باشید. به عنوان مثال برای احداث مراکز موقت، استفاده از سوله‌های سنگین منطقی به نظر نمی‌رسد.
مطلب بسیار خوبی درباره سوله نوشتید با سپاس از شما و سایت مفید و کاربردی تان