تعریف مدرسه چیست؟ 🎓 تحقیق درباره مدارس [15 نوع]
مکتب یا آموزشگاه یا مدرسه با هدف تامین محیط آموزشی برای دانش آموزان توسط معلمین طراحی و به وجود آمده است، که در تمامی کشورها دارای یک سیستم رسمی آموزش و پرورش اجباری است. در ایرانیجو به بررسی انواع مدرسه می پردازیم.
تعریف مدرسه چیست؟
اگر بخواهیم از دیدگاه کارکردی مدرسه را تعریف کنیم، باید گفت: مدرسه محلی است که در آن در هر سال تحصیلی به دانش آموزان، دروسی که توسط آموزش و پرورش مصوب شده است تدریس می‌شود؛ و معلم در هر پایه درس ها را بر اساس طرح درس ابلاغ شده در بازه 9 ماهه آموزش داده و در آخر سال ارزیابی و امتحان می‌گیرد؛ و دانش آموز در صورت گرفتن امتیاز حد نصاب به پایه بالاتر می‌رود.
نام های مختلفی برای مدارس در کشورهای مختلف وجود دارد، که می تواند شامل مدارس ابتدایی برای کودکان و راهنمایی برای نوجوانانی که تحصیلات خود را در مقطع ابتدایی با موفقیت به پایان رسانده اند، باشد.
در مدرسه افراد مختلفی هستند که هر کدام از آن وظایف و مسئولیت هایی را برعهده دارند؛ مانند مدیر مدرسه که ریاست کل مدرسه را برعهده دارد و معاون های تربیتی( پرورشی)، آموزشی، فناوری و معلمان مدرسه نیز توسط اداره آموزش و پرورش هر شهر مدیریت می شوند.
برای کودکان بسیار کوچک (3 تا 5) پیش از مدارس ابتدایی از مهد کودک ها و کودکستان ها استفاده می شود.
دانش آموزان پس از اتمام دوران ابتدائی، راهنمایی و دبیرستان برای ادامه تحصیلات عالی خود وارد دانشگاه ها می شوند.
تقسیم بندی مدارس در ایران
مدارس در ایران به 3 گروه تقسیم می شوند:
- دبستان(ابتدائی)
- متوسطه دوره اول ( راهنمایی)
- متوسطه دوره دوم ( دبیرستان)
دوره ابتدائی یا دبستان
این دوره آموزشی، در رشد، تکوین و تربیت شخصیت کودکان بسیار حائز اهمیت است، و به عنوان یک دوره آموزش رسمی برای کودکان شناخته می شود.
در ایران، این دوره به 2 دوره تقسیم می شود:
- دوره اول: از اول تا سوم ابتدائی( دوره 3 ساله)
- دوره دوم: از چهارم تا ششم ابتدائی
دانش آموزان پس از تحصیل در این 2 دوره، وارد دوره متوسطه اول می شوند، و برای ورود به این مقطع تحصیلی باید سن 6 سالگی خود را به صورت کامل تمام کرده، و وارد 7 سالگی شوند.
آموزش متوسطه دوره اول
این دوره در زمان قدیم با نام راهنمایی شناخته می شد، و دانش آموزان پس از اتمام این دوره 3 ساله، مدرک تحصیلی خود را دریافت می کردند که نام عامیانه و غیر رسمی آن سیکل بود.
نام گذاری این دوره 3 ساله در زمان قدیم، از کلاس اول راهنمایی ( ششم قدیم )، دوم راهنمایی( هفتم قدیم ) و سوم راهنمایی( هشتم قدیم ) بود.
در سال 92 بنابر تغییر نظام آموزشی، دوره 5 سال ابتدائی به 6 سال تغییر پیدا کرد، و 3 سال راهنمایی و 3 دبیرستان با نام دوره متوسطه با یکدیگر ادغام شدند.
دوره متوسطه اول شامل اول متوسطه ( هفتم )، دوم متوسطه ( هشتم ) و سوم متوسطه (دهم ) است، و سال های دوم و سوم راهنمایی و اول دبیرستان در نظام تحصیلی، جایگزین نظام قدیمی شده اند.
در پایان این دوره، دانش آموزان گواهینامه اتمام دوره متوسطه اول را دریافت می کنند، که یک درجه پایین تر از مدرک دیپلم است.
آموزش متوسطه دوره دوم
این دوران در قدیم 4 سال تحصیلی بوده است، که علاوه بر 3 سال دوران دبیرستان، دوره پیش دانشگاهی نیز جزو آن به شمار می رفت. در نظام آموزشی قدیم، سال اول دبیرستان به صورت عمومی بود و دانش آموزان با پایان دوره راهنمایی، وارد دبیرستان می شدند و پس از گذراندن سال اول دبیرستان، که برای همه به صورت عمومی بود، انتخاب رشته می کردند و در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل می دادند.
در حال حاضر دانش آموزان، پس از پایان دوره متوسطه اول، وارد دوره متوسطه دوم می شوند. این دوره شامل، سال اول دوره دوم متوسطه (دهم)، سال دوم ( یازدهم ) و سال سوم (دوازدهم) است.
نظام آموزشی این دوره متوسطه، از دوره متوسطه بالاتر بوده، و از دانشگاه پایین تر است.
سه شاخه نظری، فنی و حرفه ای و کاردانش در ایران در دوره متوسطه دوم آموزش داده می شود.
دانش آموزان پس از اتمام این مقطع، گواهی نامه پایان دوره که معادل با دیپلم است، دریافت می نمایند.
مقطع هنرستان ها با دبیرستان ها برابر می باشد.
انواع مدارس کشور
- مدارس دولتی
- مدرسه نمونه دولتی
- مدارس غیر انتفاعی
- مدرسه تیز هوشان
- مدارس تطبیقی
- مدرسه ورزش
- مدارس حرفه ای
- مدرسه برای ایرانی های خارج از کشور
- مدارس بزرگسالان( شبانه)
- مدارس شاهد
- مدارس اقلیت های دینی
- مدرسه هوشمند
- مدارس تجربی یا رشدی
- مدرسه قرآنی
- مدارس هیئت امنایی
آشنایی با مدارس دولتی
این نوع مدرسه بیشترین تعداد را در بین مدارس مختلف در سطح کشور دارند. مدارس دولتی را می توان به 2 گروه تقسیم کرد:
- یک نوبته
- دو نوبته
(مدارس دو نوبته بیشتر در مناطق محروم و با جمعیت زیاد دیده می شود.)
در مدارس دولتی، معلمین حق التدریس یا استخدامی آموزش و پرورش تدریس می نمایند، و دوره های ضمن خدمت برای آنها توسط آموزش و پرورش برگزار می شود. از این رو معلمان این مدارس، اغلب فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان هستند.
در مدارس دو،لتی دانش آموزانی از تمام قشرها وجود دارد، و تقویت مهارت های اجتماعی و فردیشان در این مدرسه صورت می پذیرد.
یکی از معایبی که می توان برای مدارس دولتی عنوان کرد عدم هدایت تحصیلی برای دانش آموزان است.
آشنایی با مدرسه نمونه دولتی
پذیرش مدارس نمونه دولتی برای دانش آموزان در پایه های هفتم و دهم است. جهت ثبت نام در این مدارس شرط معدل در اولویت است و برای ورود به آن باید یک آزمون ورودی صورت پذیرد. برگزاری آزمون ورودی تیزهوشان و نمونه دولتی قبلا با هم انجام می شد، ولی این آزمون ها از سال 1399 از یکدیگر جدا شدند.
کادر مدارس نمونه دولتی نیز همانند مدارس دولتی است، و از میان معلمان حق التدریس و رسمی انتخاب می شوند.
ساعات و امکانات این مدارس نسبت به مدارس دولتی بیشتر است، و دانش آموزان وارد شده، در آن دارای توانمندی های خاصی هستند. دانش آموزان خودخوان و بهره مند از سطح هوشی و استعداد بالا وارد این مدارس می شوند.
مدارس غیرانتفاعی
این نوع مدارس به عنوان یکی از پرطرفدارترین در میان انواع مدارس کشور شناخته می شود، مدارس غیرانتفاعی را می توان به 3 دسته تقسیم بندی کرد:
- مدارس دو زبانه
- مدارس چندزبانه( بین الملی)
- مدارسی که در سطح مدارس دولتی تدریس می نمایند.
در مدارس غیر انتفاعی نوع سوم، آموزش آنها با مدارس عادی هیچ فرقی ندارد، این نوع مدارس با افزودن تشریفات مدرسه، هزینه های پرداختی اولیاء را افزایش می دهند.
در این مدارس، تمامی قراردادها با کادر آموزشی به دلیل مسائل مالی 9 ماهه بسته می شود؛ در مدارس غیرانتفاعی تغییرات زیادی در کادر آموزشی وجود دارد.
معلمان مدارس غیرانتفاعی، لزوما استخدام آموزش و پرورش نیستند، و معلمین آن از میان متقاضیانی که سابقه تدریس یا تحصیلات مرتبط دارند انتخاب می شوند.
مدارس غیر انتفاعی می تواند گزینه مناسبی برای والدینی که شاغل هستند باشد؛ چرا که دانش آموزان تا ساعت 3 یا 4 در مدرسه حضور دارند.
نکته اول: در مدارس غیر انتفاعی چند زبانه و دو زبانه به دلیل به کارگیری از کادر آموزشی حرفه ای، بودجه بندی آموزشی بالایی دارند.( شهریه بالای این نوع مدارس از مدارس غیرانتفاعی مدارس بیشتر است)
نکته دوم: تمامی مدارس غیرانتفاعی را نمی توان با یک شکل دید و لازم است، که برای انتخاب آن از میان مدارس غیر انتفاعی تحقیقاتی را انجام دهید.
مدرسه تیزهوشان
پذیرش این نوع مدارس مانند مدارس نمونه دولتی از پایه هفتم و دهم است. برای ورود به این نوع مدارس لازم است تا دانش آموزان در آزمون ورودی آن شرکت نمایند. دانش آموزانی که از سطح هوشی بالایی برخوردار هستند می توانند تحت فشارهای شدید درس بخوانند و در این مدارس قبول شوند.
در این نوع مدارس، برخورد با دانش آموزان مانند یک دانشجو است، و از آنها انتظارات بالایی می رود ؛ در مدارس تیزهوشان ساعات و کتاب های درسی دانش آموزان بیشتر است.
با توجه به مواردی که در مورد مدارس نمونه دولتی بیان شد، برای ورود دانش آموز به این نوع مدارس، در مدارس غیر انتفاعی و دولتی هیچ برنامه ای جهت آماده شدن دانش آموز برای ورود به این مدارس خاص داده نمی شود؛ و لذا شما می توانید از یک معلم خصوصی، که دارای شاگردان زیاد و موفقی که در آزمون نمونه دولتی و تیزهوشان قبول شده اند، کمک بگیرید.
مدارس تطبیقی
در این مدارس دانش آموزانی می توانند وارد شوند که مدتی را خارج از کشور زندگی کرده اند و حال به ایران آمده اند، و در این مدارس برای ادامه تحصیل ثبت نام کرده اند.
این دانش آموزان ممکن است از لحاظ زبان فارسی و یا مادری کمی مشکل داشته باشند. در این مدارس هماهنگی بخش آموزشی ایران با خارج از کشور انجام می شود و از لحاط درسی یک سطح سازی صورت می گیرد.
گاهی اوقات دانش آموزان به صورت موقت در آنجا درس می خوانند و پس از مدتی مجددا به خارج از کشور بازگردند.
مدرسه ورزش
در مدرسه ورزش، در کنار فعالیت های معمول هر مدرسه عادی، بعضی از رشته های ورزشی وجود دارد که دانش آموزان می توانند بر حسب علاقه خود، یک رشته ورزشی را انتخاب نمایند و در آن حرفه ای شوند.
مدارس حرفه ای
شکل گیری این نوع مدارس با توجه به بافت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بعضی از مناطق جغرافیایی صورت می پذیرد. مدارس حرفه ای بیشتر در مناطق کم جمعیت و روستاها که دارای زبان یا فرهنگ متقاوتی هستند دیده می شود.( مثل مناطق مرزی)
مدرسه بزرگسالان( شبانه)
این مدارس مناسب افرادی است که سن بالایی دارند و به هر علتی نتوانسته اند تحصیل نمایند. تشکیل کلاس های این مدارس بیشتر عصر ها است، و یک مدرسه بزرگسال در هر منطقه و یا هر 3 منطقه وجود دارد.
در مدارس بزرگسالان کلاس های حضوری زیادی در طول یک سال تشکیل نمی شود، و تدریس در آن ها اغلب به صورت چکیده درس ها است و تمرکز آنها فقط بر روی دروسی مثل فیزیک، ریاضی و شیمی است.
مدارس شاهد
در این مدارس، علاوه بر خانواده های شاهد و ایثارگر، اقشار دیگر جامعه نیز می توانند وارد آن شوند و تحصیل نمایند؛در برخی از مدارس شاهد، برای ورود به آن یک آزمون ورودی برگزار می شود.
در انتخاب کادر آموزشی این مدارس، دقت بالایی صورت می گیرد، به این دلیل که این نوع مدارس بر تعداد شاگردان موفقشان و خروجی کار خود بسیار حساس هستند.
مدارس قرآنی
برخی از خانواده هایی که قصد دارند فرزندانشان از لحاظ دانش دینی تقویت شوند، و کل قرآن را در مدرسه حفظ نمایند، فرزندان خود را در این نوع مدارس ثبت نام می کنند. در مدارس قرآنی در طول هفته، بین 6 تا 7 ساعت کلاس های دینی و قرآنی برگزار می شود.
مدارس هوشمند
آموزش در مدارس هوشمند براساس سیستم هوشمند و استفاه از اینترنت و رایانه صورت می پذیرد، در این مدارس تکلیف گیری از دانش آموزان به صورت الکترونیکی و اینترنتی انجام می گیرد.
طراحی تمام منابع آموزشی و کمک آموزشی به صورت الکترونیکی است، و به شکل ایده آل مدرسه فیزیکی وجود ندارد.
کدام یک از مدارس برای فرزندان شما بهتر است؟
با توجه به معرفی انواع مدرسه ها در سطح کشور، شما می توانید به عنوان والدین، آشنایی بیشتری در رابطه با این مدارس داشته باشید، و عملکرد هر یک از آنها را بدانید و مطابق با علایق و توانایی فرزندتان بهترین گزینه را برای او انتخاب نمایید.
نتیجه گیری
در این مقاله از ایرانیجو به معرفی مدرسه و نقش آن در آموزش دانش آموزان پرداختیم و انواع مختلف مدارس در کشور را بیان کردیم و هر یک از آنها را به صورت مختصر شرح دادیم.
