در بیوگرافی سعید پورصمیمی با زندگی، فعالیت هنری و فراز و نشیب‌های یکی از مهم‌ترین بازیگران ایرانی آشنا می‌شوید. متولد اسفند ۱۳۲۲ و آغازگر مسیر بازیگری در دهه ۴۰، او موفق به دریافت سه جایزه نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد و حضور پررنگش در تئاتر، تلویزیون و سینما را با آثاری همچون «ناخدا خورشید»، «تحفه‌ها» و «پرده آخر» ثبت کرد. در ایرانیجو می‌خوانید که چگونه سعید پورصمیمی، با خلق شخصیت‌های به‌یادماندنی، جوایز معتبر و مواجهه با حواشی مهم، به یکی از چهره‌های مؤثر هنر ایران بدل شده است.
معرفی
سعید پورصمیمی از چهره‌های تأثیرگذار سینما و تئاتر ایران و فارغ‌التحصیل رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او را به سبب اجرای نقش‌های مکمل قوی، سبک بازیگری منحصر به فرد و تأثیر بر فرهنگ نمایشی ایران، به‌عنوان «استاد نقش‌های دوم» می‌شناسند. حضور فعال او در صحنه تئاتر و نقش‌آفرینی‌های ماندگارش در سینما و تلویزیون باعث تثبیت جایگاه ویژه‌اش شده است.
کودکی، تحصیلات و ورود به هنر
پورصمیمی در تهران متولد شد و از اوایل دهه چهل خورشیدی، هم‌زمان با دوران دانشجویی، با تأسیس گروه تئاتری «بازارگاه» به همراه هنرمندان نام‌آشنایی همچون عباس یوسفیانی و پرویز فنی‌زاده، نخستین گام‌های حرفه‌ای‌اش را برداشت.
پس از پایان تحصیل، فعالیت‌هایش را با کار در اداره تئاتر و واحد نمایش صداوسیما آغاز کرد و به تدریج در نقش کارگردان و نویسنده صحنه ظاهر شد.
کارنامه تئاتر و نقش آن در بالندگی هنری
نقطه آغاز شهرت او روی صحنه تئاتر رقم خورد. توانایی در ایفای نقش‌های متفاوت، همراه با حضوری مستمر در نمایش‌های شاخص، از جمله «آندورا»، «ریچارد سوم» و «هنر»، اعتبار ویژه‌ای به کارنامه تئاتری سعید پورصمیمی بخشیده است. بازگشت او پس از سال‌ها دوری در نمایش‌هایی مانند «آواز قو» (۱۳۹۸) و «ضحاک» (۱۳۹۷) نمونه‌ای از پیوند دائمی او با صحنه تئاتر ایران است.
نمایش‌های شاخص سعید پورصمیمی
- آندورا
- پژوهشی ژرف و سترگ
- استثناء و قاعده
- ریچارد سوم
- بازرسی
- خسیس
- هنر (یاسمینا رضا، اجرا به صورت تله‌تئاتر نیز)
نقشآفرینی در سینما و تلویزیون
از سال ۱۳۵۴ سعید پورصمیمی با بازی در سریال «سلطان صاحبقران» به کارگردانی علی حاتمی، ورودش به تلویزیون شکل گرفت و سپس با ایفای نقش قابل توجه در فیلم «ناخدا خورشید» (۱۳۶۵) ساخته ناصر تقوایی، نگاه منتقدان را به خود جلب کرد. آثار تلویزیونی پرمخاطب مانند «در پناه تو»، «ماه عسل» و «شبی از شب‌ها» بعد مردمی چهره او را تقویت کرد.
نمونه‌هایی از فیلم‌ها و سریال‌ها
- سینما: ناخدا خورشید (۱۳۶۵)، تحفه‌ها (۱۳۶۶)، پرده آخر (۱۳۶۹)، کلمبوس، برگ جان
- تلویزیون: سلطان صاحبقران (۱۳۵۴)، در پناه تو، ماه عسل، شبی از شب‌ها
- تله‌تئاتر: هنر
در سال ۱۴۰۱، سعید پورصمیمی با حضور در فیلم «برادران لیلا» به کارگردانی سعید روستایی و حضور در جشنواره کن، بار دیگر نامش مورد توجه رسانه‌ها و مخاطبان قرار گرفت.
جوایز و افتخارات
کسب سه جایزه نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر، تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از نخستین جشن خانه سینما برای فیلم «سرزمین خورشید» و جایزه یک عمر فعالیت هنری از نخستین جشن حافظ، گوشه‌ای از دستاوردهای سعید پورصمیمی هستند.
او همچنین در دومین جشنواره کمدی گل‌آقا به عنوان پیشکسوت سینمای کمدی تقدیر شد و رکورددار دریافت جایزه نقش مکمل مرد محسوب می‌شود.
| سال | رویداد/جشنواره | اثر | عنوان جایزه/نقش |
| ۱۳۶۵ | جشنواره فیلم فجر (دوره ۵) | ناخدا خورشید | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (لوح زرین) |
| ۱۳۶۶ | جشنواره فیلم فجر (دوره ۶) | تحفه‌ها | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (لوح زرین) |
| ۱۳۶۹ | جشنواره فیلم فجر (دوره ۹) | پرده آخر | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (سیمرغ بلورین) |
| ۱۳۷۶ | جشن خانه سینما (اولین دوره) | سرزمین خورشید | تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد |
| ۱۳۷۶ | جشن حافظ (اولین دوره) | – | جایزه برای یک عمر فعالیت هنری |
| – | دومین جشنواره کمدی گل‌آقا | – | تقدیر به عنوان پیشکسوت سینمای کمدی |
حواشی، اتهامات و واکنش‌ها
هم‌زمان با حضور فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن سال ۱۴۰۱، سعید پورصمیمی با اتهامی از سوی کتایون ریاحی در فضای مجازی مواجه شد که مربوط به واقعه‌ای در ۲۵ سال پیش بود.
ادعای تعرض از سوی ریاحی و واکنش‌های گسترده فضای مجازی، جنجال قابل‌توجهی ایجاد کرد. پورصمیمی نسبت به این ادعا ساکت نماند و از پیگیری حقوقی صحبت شد، اما نتیجه این پیگیری رسانه‌ای نشد. حساسیت‌ها با بازنشر مطالب مرتبط با «برادران لیلا» و هم‌زمانی با رویدادهای سینمایی افزایش یافت و توجه افکار عمومی برانگیخته شد.
زندگی شخصی و ویژگی‌های شخصیتی
در مورد جنبه‌های شخصی زندگی سعید پورصمیمی، روایات متفاوتی وجود دارد؛ برخی منابع او را متأهل و برخی دیگر مجرد و بدون فرزند دانستهاند. خود او ترجیح داده همیشه حریم خصوصی‌اش را حفظ کند و کمتر با رسانه‌ها مصاحبه داشته باشد.
نگاهش نسبت به نسل جوان واقع‌نگرانه است و تجربه بازی در نقش پدر سنتی فیلم «برادران لیلا» را بازتابی از این نگرش می‌داند. درباره سبک بازیگری نیز، همکارانش او را بازیگری تکنیکی و صاحب سبک شخصی می‌نامند.
آثار مکتوب
افزون بر کارنامه هنری، سعید پورصمیمی در نویسندگی نیز فعال بوده است. از جمله، کتاب «خوشدلان» را درباره زندگی حسین مشرف اصفهانی نوشته و آثاری چون «آزادی به سرزمین خود باز می‌گردد»، «آشغال‌سازان» و «کاخ نیرنگ» را در کارنامه دارد.
- آزادی به سرزمین خود باز می‌گردد
- آشغال‌سازان
- کاخ نیرنگ
میراث و تاثیر بر هنر ایران
جایگاه والا و ماندگار سعید پورصمیمی در تاریخ هنر ایران نتیجه ترکیب استعداد، پشتکار و تبحر او در نقش‌های مکمل و شخصیت‌سازی است.
لقب استاد نقش‌های دوم و رکورد دریافت جوایز فجر، فقط بخشی از تجلی تأثیرگذاری او بر بازیگری در سینمای ایران است. علاقه‌مندان هنر نمایش معتقدند حضور او باعث ارتقاء استانداردهای بازیگری و غنای شخصیت‌های فرعی در سینمای ایران شده است.
پیشنهاد محتوای تصویری
برای هرچه جذاب‌تر شدن تجربه مطالعه بیوگرافی سعید پورصمیمی، استفاده از یک پرتره جدید در ابتدای مطلب و اینفوگرافی خط زمانی فعالیت حرفه‌ای او (از دهه ۴۰ شمسی تا اوج جوایز و بازگشت به صحنه تئاتر) پیشنهاد می‌شود.
گالری کوچک پوسترهای فیلم‌های مهم مثل «ناخدا خورشید»، «تحفه‌ها»، «پرده آخر» و نمای سریال «سلطان صاحبقران» نیز می‌تواند جذابیت بصری محتوای این مقاله را افزایش دهد.
سوالات متداول
آیا سعید پورصمیمی ازدواج کرده است؟
درباره وضعیت تأهل او گزارشهای متفاوتی ارائه شده است؛ برخی منابع او را متأهل و بعضی دیگر مجرد و بدون فرزند دانستهاند. خودش همواره حریم خصوصی را حفظ کرده است.
نخستین حضور تلویزیونی و سینمایی او چه بود؟
نخستین نقشآفرینی تلویزیونی او در سریال «سلطان صاحبقران» (۱۳۵۴) به کارگردانی علی حاتمی و آغاز فعالیت سینماییاش با فیلم «ناخدا خورشید» (۱۳۶۵) رقم خورد.
مهم‌ترین جوایز سعید پورصمیمی کدام‌اند؟
سه جایزه نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر برای «ناخدا خورشید»، «تحفه‌ها» و «پرده آخر»، تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشن خانه سینما و جایزه یک عمر فعالیت هنری از جشن حافظ؛ همچنین تقدیر در جشنواره کمدی گل‌آقا.
آیا او پس از سال‌ها به تئاتر بازگشت؟
بله؛ منابع مختلف بازگشت او را با نمایش «آواز قو» (۱۳۹۸) یا پروژه نمایشی «ضحاک» (۱۳۹۷) ثبت کرده‌اند، که نشانه پیوند مداومش با تئاتر است.
جمع‌بندی
بیوگرافی سعید پورصمیمی بازتابی از هنر بازیگری و روحیه حرفه‌ای اوست؛ هنرمندی که با حضور چشمگیر در تئاتر و سینما، جوایز ارزشمند و نقشآفرینی ماندگار در آثار پرطرف‌دار، جایگاهش را در خاطره جمعی دوستداران هنر تثبیت کرده است. فیلم های سعید پورصمیمی و نقش‌های او همچنان الهام‌بخش و دیدنی باقی مانده و حضور او الگویی برای هنرمندان نسل جدید به شمار می‌آید.
