سرخه حصار: آشنایی با پارک ملی سرخه حصار در تهران

سرخه حصار یکی از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده جهان محسوب می شود. قدمت این منطقه به زمان قاجار برمی گردد. این پارک علاوه بر ویژگی های طبیعی از امکانات متنوعی برخوردار است. در ادامه به بررسی و آشنایی با این منطقه می پردازیم.

شماره تلفن پارک سرخه حصار

آدرس : تهران، منطقه 13، محله سرخه حصار، تهرانپارس، روبروی ترمینال شرق

تلفن :021-77888835

شماره تلفن پارک سرخه حصار: 19 31 70 77 -021

ساعت کاری پارک جنگلی سرخه حصار

پارک جنگلی سرخه حصار همه روزه از ساعت 9 تا 23 باز است، ولی از ساعت 22 ورود به پارک ممنوع می‌باشد.

ساعت کاری مجموعه های تفریحی این مکان هم از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 7 صبح الی 22 و روزهای پنج شنبه و جمعه از ساعت 7 صبح الی 23 است.

پارک سرخه حصار در ایام کرونا: واکسیناسیون در پارک سرخه حصار

«مجتبی شکری»، شهردار منطقه ۱۳ تهران، راه اندازی مرکز واکسیناسیون خودرویی بوستان سرخه حصار را با مشارکت اداره بهداشت شرق تهران عنوان کرد و افزود: این مرکز از هفته گذشته کارخود را آغاز کرده و بر اساس زمان بندی اعلامی از سوی وزارت بهداشت تزریق واکسن را انجام می دهد.

وی گفت: پیش بینی تزریق روزانه ۱۵۰۰ دز واکسن در این مرکز انجام شده و امروز که روز سوم است، ۴۰۰ دز واکسن تزریق کرده اند.

شکری با تاکید بر اینکه تزریق با رعایت تمامی پروتکل های بهداشتی دوران کرونا انجام می شود، اظهار داشت: مراجعان این مرکز از ابتدای ورود با ثبت نام و ارایه کد ملی کارت ورود به بوستان را دریافت و در مسیر ایستگاه تزریق قرار می گیرند و پس از تزریق نیز در ایستگاه دیگری توسط پزشک چک می شوند.

وی، سواره بودن و پیاده نشدن از خودرو هنگام تزریق و سایر مراحل از ورود به بوستان تا خروج از آن را از مزیت های طرح واکسیناسیون خودرویی دانست و اعلام کرد: به دلیل استقبال شهروندان ایستگاه تزریق اکنون به ۲ ایستگاه افزایش یافته و همزمان برای شش خودرو ورودی، تزریق انجام می شود.

وی افزایش ایستگاه را در افزایش سرعت واکسیناسیون و کاهش زمان حضور سالمندان موثر می داند و می گوید: کادر درمان در روز سوم از ساعت هشت صبح تا ۱۵ بی وقفه مشغول تزریق واکسن بوده اند.

ایسنا

معرفی پارک ملی سرخه حصار

در پارک ملی سرخه حصارتعدادی از اکوسیستم طبیعی نادر و ارزشمند، استپی، بیشه ایی، کوهستانی و دشتی کشور وجود دارد.

الگویی کامل از شرایط اقلیمی بوم شناختی منطقه تهران محسوب می شود.

حیات وحش پارک ملی این منطقه دارای جنبه های زیبایی شناختی، بوم شناختی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و تفریحی است که دارای ارزش والا و کم نظیری است.

با در نظر گرفتن توپوگرافی زمین دراین پارک انواع واحدهای گیاهی در آن قرار دارد.

رویشگاه های غنی پارک از جوامع گیاهی متعددی تشکیل شده اند و تا کنون 32 واحد گیاهی و 52 خانواده مختلف در این پارک شناخته شده است.

انواع درختان، درختچه ها، گرامینه ها، علف ها و گلسنگ ها که به اقلیم منطقه در پارک ملی سرخه مربوط می شوند دراین پارک وجود دارد.

پارک سرخه حصار دارای برخی از گونه هایی که واحد ارزش فراوانی به لحاظ اکولوژیکی، حفاظتی، دارویی و صنعتی است.

برخی از این گونه ای در بخش گیاهان نادر و در حال انقراض به ثبت رسیده اند.

پارک ملی سرخه در محدوده منطقه 13 و شرق تهران واقع شده است.به دلیل وسعت، امکانات متنوع به یکی از مراکز تفریحی خانوادگی تهران بدل شده است.

پارک ملی سرخه حصار کجاست؟

پارک ملی سرخه حصار یکی از جاذبه های گردشگری تهران است و بخشی از منطقه حفاظت شده جاجرود بشمار می رود.

همانطور که گفتیم پارک ملی سرخه حصار در شرق تهران و محدوده منطقه 13 قرار دارد.

لوکیشن سرخه حصار روی نقشه گوگل مپ

دسترسی به پارک ملی سرخه حصار

برای اینکه با خودروی شخصی به دیدن پارک ملی سرخه حصار بروید باید تا انتهای بزرگراه رسالت شرق را بروید.

پس از اینکه بزرگراه شهید یاسینی شرق وارد شدید می توانید در همان ابتدای بزرگراه پارک را مشاهده کنید.

ایستگاه مترو سرخه حصار

نزدیک ترین ایستگاه مترو به پارک ملی سرخه حصار، ایستگاه مترو فرهنگسرا است که در خط 2 مترو قرار دارد.

می توانید پس از خروج از این ایستگاه با استفاده از تاکسی های موجود به مقصد خود یعنی پارک ملی سرخه حصار حرکت کنید.

نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به پارک ملی سرخه حصار، ایستگاه چهارراه تهرانپارس است که دارای اتوبوس های تندرو (BRT) و خط شماره1 (پایانه آزادی-چهارراه تهرانپارس) می باشد.

تاریخچه پارک ملی سرخه حصار

پارک ملی سرخه حصار بعد از اینکه شهر تهران به عنوان پایتخت انتخاب شد. در زمان قاجاریه به نام قرق یا شکارگاه سلطنتی به منطقه ایی محافظت شده تبدیل شد.

پارک ملی سرخه حصار با پارک ملی خجیر یکی از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده در جهان محسوب می شود.

این پارک یکی از شکارگاههای قدیمی ایران است که دویست سال قبل به پارک تبدیل شده است.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با تصویب شواری انقلاب، اداره این منطقه به سازمان حفاظت محیط زیست تحویل داده شد.

به گفته وزیر وقت هوشنگ ضیایی در سال 1359 طی مصوبه شماره 91 در تاریخ 1361/06/21 شورای عالی حفاظت محیط زیست حدود مشخصی را به عنوان پارک ملی تعیین کرد.

اقلیم پارک ملی سرخه حصار

آب و هوای این منطقه نیمه خشک و درجه حرارت روز و شب در آن دارای اختلاف زیادی است.

متوسط حداکثر درجه حرارت سالانه آن 9/18 درجه سانتیگراد است.

این منطقه ازرودخانه جاجرود که بعد از سد لیتان در حاشیه منطقه جریان دارد، و در شهرک پارچین ازمنطقه خارج می شود، بهره مند شده است.

پارک ملی سرخه حصار و خجیر از اکوسیستم یکستانی برخوردارند؛ با این تفاوت که به دلیل نزدیکی پارکه سرخه حصار به شهر تهران به جاذبه های توریستی این منطقه افزوده شده است.

به دلیل وجود مناظر بکر، طبیعی و تنوع زیست محیطی تاثیر بسیار زیادی در کاهش آلودگی شهر تهران داشته است و اهمییت این پارک را چند برابر کرده است.

منابع آب این منطقه از دو رود دماوند و جاجرود و بسیار از چشمه های دائمی و فصلی تامین می شود.

این منطقه از چشمه، چاه و قنات های بسیار بهره مند می شوند که دارای آبدهی بسیار خوبی است.

مسیر رسیدن به سرخه حصار، فاصله سرخهصار از ترمینال جنوب 26 کیلومتر و 33 دقیقه می باشد.

مهم ترین چشمه های منطقه سرخه حصار عبارت است از:

• چشمه چاتال
• بیدک
• انجیرک
• رزگ
• شش گوش
• دره شریف
• و چشمه سوخته

پرباران ترین بخش پارک ملی سرخه حصار در ارتفاهات مجاور دره بیدکو سه پایه و کم باران ترین ناحیه پارک ملی سرخه حصار در اطراف قصر فیروزاست.

اکثر بارندگی ها در پارک ملی سرخه حصار ناشی از جریان های غربی و مدیترانه ایی است که به طور متوسط 8 ماه از سال یا بعبارتی از اوایل پاییر تا نیمه های بهار منطقه را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

بیشترین میانگین بارندگی سالانه در این منطقه 450 میلی متر و کمترین میانگین بارندگی سالانه در این پارک به 275 میلی متر می رسد.

بلندترین نقطه پارک ملی سرخه حصار، قلعه 2649 متری و پست ترین نقطه آن دشت سنگ تراشان است که بلندی آن به 1100 متر از سطح دریا می رسد.

کوه های مهم پارک ملی سرخه حصار عبارت است از:

• کوه سه پایه
• کوه بیدک
• تخت تالق
• کل خانی
• شش گوش
• سیاه غار
• همروک

نقشه هوایی سرخه حصار: نقشه ماهواره ای سرخه حصار تهران

حیات وحش پارک ملی سرخه حصار

پوشش گیاهی پارک ملی سرخه حصار

این پارک از طرفی با نزدیکی به ناحیه گرمسیری ورامین و از سوی دیگر تحت تاثیر ارتفاعت البرز مرکزی به علت داشتن پستی و بلندی های زیاد به لحاظ پوشش گیاهی از سیمای متفاوتی برخوردار است.

البته تیپ عمومی منطقه متشکل از درمنه است که در ارتفاهات کوه های پارک ملی سرخه حصار، پوششی از درختان ارس، بنه و انواع بادام کوهی را در دل خود دارد.

پوشش گیاهی منطقه گرمسیری متشکل از گز، تاغ، گون، خارشتر و اسپند

پوشش گیاهی استپی کوهپایه متشکل از دمنه و گونه های بالشتکی همچون کلاه حسن، گون، چوبک و گیاهان دارویی همچون آویشن، قدومه، بومادران، کاکوتی و پونه کوهی است.

درختان و درختچه هایی از جمله زالزالک، گوجه وحشی، سرو کوهی.

در پارک ملی سرخه حصار گونه های طبیعی و نیمه طبیعی و دست کاشت، 32 جامعه گیاهی این پارک را تشکیل داده اند.

همچنین بیش از 260 گونه گیاهی در سه حالت گراس، فورب و چوبی را شناسایی کرده اند.

گونه های در حال انقراض گیاهی در پاک سرخه حصار و خجیر اعم از:

• گون(کتیرا)،
• نخود وحشی،
• فستوک،
• جو دو سر،
• عدس وحشی،
• نخود،
• گل کتانی،
• یونجه و ماش،

گونه های دارویی، خوراکی و صنعتی پارک ملی سرخه حصار عبارت است از:

• بابونه
• بومادران
• خاکشیر
• بارهنگ
• سنبل الطیب
• سیرک
• شیرین بیان
• آویشن
• کاکوتی
• والک
• سیر
• آب تره
• سماق
• زرشک

گونه های جانوری پارک ملی سرخه حصار

به دلیل وجود منابع آب کافی، پناهگاه زیاد و پوشش گیاهی مناسب با نیاز انواع گونه ها به صورت کلی زیستگاه بسیار مناسبی در منطقه حفاظت شده پارک ملی سرخه حصار ایجاد کرده است.

حیواناتی که در پارک ملی سرخه حصار زیست می کنند عبارت است از:

• کل،
• بز،
• قوچ،
• میش البرز مرکزی،
• آهو،
• گراز،
• پلنگ،
• کفتار،
• روباه قرمز،
• شغال،
• گربه وحشی،
• گورکن،
• تشی و خرگوش

شاخص ترین گونه منطقه بزمجه بیابانی است. در این منطقه گونه های مهم دیگری همچون لاکپشت مهمیزدار غربی وجود دارد.

علاوه بر اینکه از حمایت ویژه ایی برخوردار است اما در طبقه بندی IUCN قرار گرفته و تحت عنوان گونه آسیب پذیر شناخته می شود.

اکثر گونه های با اهمییت همچون افعی البرزی، افعی شاخدار، بزمجه دشتی در این منطقه قرار دارند و در لیست IUCN به گونه های در معرض انقراض معروف اند.

پارک ملی سرخه حصار به دلیل اینکه از زیستگاه های متنوعی همچون رودخانه، کوهستان، استپ، دارستان، کشتزار، باغات و قرار گیری در مسیر مهاجرت اکثر گونه های مهاجر در موقعیت بسیار خوبی برای زندگی پرندگان است.

گونه های مختلفی از پرندگان در زیستگاه های مختلف در این منطقه این دیده می شود.

به صورت کلی پرندگان پارک ها ملی سرخه حصار 15 می باشند که 22/6 درصد پرندگان ایران را در برگرفته اند.

پرندگان موجود در این پارک ملی عبارت است از:

• حواصیل خاکستری
• حواصیل شب
• بوتیمار
• اگرت بزرگ
• سرسبز
• اردک ارده ای
• خوتکا
• اردک نوک پهن
• فیلوش
• عقاب ماهی‌گیر،
• کورکو،
• قرقی،
• طرلان،
• عقاب طلایی،
• عقاب شاهی،
• سارگپه،
• کرکس،
• دال سیاه،
• دلیجه،
• بالابان،
• بحری،
• شاهین،
• آبچلیک
• و‌ آبیا

خزندگان و دوزیستانی که در پارک ملی حصار سرخه زیست می کنند عبارت است از:

• مار کرمی،
• کور مار دوسر،
• مارآتشی،
• مارپلنگی،
• ماردستی،
• مار آبی،
• مارشتری،
• شترما،
• یله مار،
• تیرمار،
• سوسن مار،
• افعی شاخدار ایرانی،
• افعی کوفی،
• قورباغه معمولی
• و وزغ سبز

گونه های حفاظت شده که در خطر انقراض هستند عبارت است از:

• پلنگ
• آهو،
• پازن،
• قوچ وحشی،

• در سال 1356 به تعداد 32 قلاده در این منطقه زندگی می کرد که در سرشماری صورت گرفته در سال 1382 به 2 قلاده رسیده است.
• در سال 1356 قوچ و میش به تعداد 18000 شمارش شد که در سال 1380 بع 2756 رسید
• در سال 1356 بز و پازن به تعداد 3000 بود که پس از سرشماری در سال 1382 به 327 رسید.
• در سال 1356 تعداد آهوان 450 راس که در سرشماری سال 1380 به 35 راس رسید.

عوامل تهدید کننده پارک ملی سرخه حصار

• به دلیل مشکلاتی اعم از ساخت و سازهای غیرمجاز اعضای تعاونی مسکن جهاد کشاورزی که به شهرک زیتون معروف است،
• تعارض و تصرف پادگان ها و همچنین تاسیس میادین تیراندازی،
• برگزاری مانورهای غیرمجاز در منطقه،
• تخریب حاصل از اجرای پروژه خط لوله انتقال مواد نفتی،
• تاسیس راه های دسترسی متعدد،
• احداث اتوبان شهید شوشتری (محور کمکی بسیج)،
• حفره چاه های غیرمجاز،
• ورود غیرمجاز افراد به داخل پارک ملی و پیاده روی در منطقه به علت نبود مرز مشخص در بخش انتهایی جنگل سرخه حصار وعدم وجود تابلوهای هشداردهنده،
• ایجاد آتش سوی عرصه های طبیعی و بکر،
• ورود دام و کوچ عشایر در فصل کوچ،
• تخلیه زباله در اطراف منطقه از مهم ترین دلایل انقراض و آسیب به این منطقه بوده است.

تفریح در پارک ملی سرخه حصار

در سال های اخیر امکانات و تفریحات متنوعی در پارک ملی سرخه حصار قرار گرفته است که عبارت است از:

پیاده روی: علاوه بر ورزش پیاده روی در این پارک فرصت بسیار خوبی برای استفاده از هوای پاک، تازه و چشم اندازهای طبیعی است.

دوچرخه سواری: در طبیعت با دوچرخه سواری می توان به یکی از تجربه های دوست داشتنی دست یافت. در پارک ملی سرخه حصار پیست دوچرخه سواری قرار داده شده است.

می توانید از موقعیت استفاده کنید؛ دوچرخه سواری در دل طبیعت را تجربه کنید.

پیست دوچرخه سواری: پیست دوچرخه سواری پارک ملی سرخه حصار 8 کیلومتر طول دارد و از شی و آسفالت بسیار مناسبی برخوردار است.

پیک نیک: یکی از متداول ترین و لذت بخش ترین کارهایی که علاقمندان به تفریح در این پارک انجام می دهند، پیک نیک است که در روزهای تعطیل خانواده های زیادی را در آن می توان مشاهده کرد.

دهکده تفریحی ورزشی کاج: این مجموعه ی تفریحی دارای رستوران، بازی های مهیج همچون پینت بال، فوتبال دستی، لیزرتگ، بیلیارد، دارت و تیراندازی است.

پارک آموزش ترافیک: این پارک دارای 2100 متر مساحت است که برای کودکان ساخته شده است. کودکان در این پارک با فرهنگ رانندگی و ترافیک آشنا می شوند

امکانات رفاهی این پارک عبارت است از: سرویس بهداشتی، منقل های کباب پز، زمین و وسایل بازی کودکان و آلاچیق است.

ساعات بازدید از پارک ملی سرخه حصار

پارک ملی سرخه حصار از ساعت 9 الی 23 باز است که از ساعت 22 ورود به آن ممنوع است، ورودی این مجموعه رایگان است.