استان همدان کجاست؟ نقشه، آب و هوا و مردم شناسی استان

استان همدان یکی از استان های غربی کشور است. استان همدان با حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر جمعیت، از نظر جمعیت در رتبه 14، و از نظر مساحت، با مساحتی حدود 19493 کیلومتر مربع در رتبه 23 قرار می گیرد. در ایرانیجو به معرفی استان همدان می پردازیم.

استان همدان کجاست؟

این استان با استان کردستان و استان کرمانشاه به غرب، استان لرستان به جنوب، استان زنجان و قزوین به شمال و استان مرکزی به شرق محدود می‌شود.

لوکیشن استان همدان روی نقشه گوگل مپ

در تصویر زیر میتوانید موقعیت استان همدان را روی نقشه گوگل مشاهده کنید، با کلیک بر روی عکس میتوانید جزییات بیشتر و مسیر رفتن به همدان را مشاهده کنید.

همدان شهری با تاریخ باستانی است و برخی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی آن شامل غار علیصدر، موزه تاریخی همدان، قلعه‌ی باباطاهر، مسجد جامع همدان و غیره می‌باشند. در کل، استان همدان با داشتن منابع طبیعی، تاریخ باستانی و جاذبه‌های گردشگری متنوع، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در ایران است.

تاریخچه استان همدان

این منطقه از دوران باستان یعنی دوران هخامنشیان شناخته و نام گذاری شده است و از آن زمان تاکنون در کشاورزی و دامداری فعالیتی گسترده و قابل توجهی دارد.

در دوره‌های مختلف تاریخی، همدان به عنوان مرکزی برای بسیاری از فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری شناخته شده است. نخستین پادشاهی که با نام «همدان» شناخته می‌شود، «مادراخشور» بزرگ، پادشاه مادها بود که در عصر خود برای مردمان این منطقه زندگی می‌کرد.

پس از آن، تاریخچه همدان شامل حکومت‌های مختلفی از جمله سلسله ساسانیان، عباسیان، بویه‌ها، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان و صفویه بوده است. همچنین، در دوره‌های مختلف تاریخی، همدان به عنوان مرکز فرهنگی و هنری نیز شناخته شده است.

در حال حاضر، استان همدان با داشتن جاذبه‌های گردشگری متنوع، به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در غرب ایران تبدیل شده است.

آب و هوای استان همدان

متوسط دمای سالانه در استان همدان حدود 13.6 درجه سانتیگراد است و متوسط بارندگی سالانه حدود 400 میلیمتر است. در فصل بهار و تابستان، دماها نسبتاً خنک و خشک هستند، در حالی که در پاییز و زمستان سرد و مرطوب می‌شوند.

ناگفته نماند به دلیل اینکه این استان کوهستانی بوده و شامل منطقه های مرتفع و پست می باشد، بسیار آب هوای متغیری دارد. در فصل زمستان برف و باران سنگین و در فصل بهار و تابستان آب و هوایی تقریبا خنک و خشک دارد. همچنین ممکن است با ورود توده های جنوبی که باعث افزایش دما و قطع بارندگی می شود، فصل های گرم و خشک را نیز در این استان مشاهده کرد.

با توجه به اینکه این استان میانگین بارندگی نسبتا کمی دارد، هیچ ناحیه بیابانی نداشته و در قسمت هایی که بارندگی بیشتری دارد، خاک حاصلخیز تر بوده و دارای نواحی سرسبز تر می باشد.

زبان و گویش مردم استان همدان

زبان اصلی برای برقراری ارتباط این استان، فارسی می باشد و در شهرستان های مرکزی به زبان فارسی صحبت می کنند. فارسی زبانان این استان دارای لهجه همدانی هستند. در قسمت شمالی استان همدان مانند شهرستان های درگزین، بها و کبودراهنگ ساکن هستند و به زبان آذری همدانی صحبت می کنند.2

در قسمتی جنوبی این استان مانند شهرستان های نهاوند و ملایر، اقوام لر سکونت دارند و به زبان لری صحبت می کنند و گویش این لری به گویش لری شمالی معروف است.

همچنین روستا های همجوار و نزدیک به استان های کرمانشاه و کردستان را مردم کرد با گویش های مختلف کردی مانند کردی کلهری و یا لکی صحبت می کنند. همچنین در این استان اقوام بسیار کمی هم وجود دارند که ارمنی و عبری صحبت می کنند.

دین و مذهب مردم استان همدان

اکثر مردم این استان پیرو دین اسلام و شیعه هستند. تعداد کمی از اقوام یهودی نیز به دلیل وجود مقبره بقعه استر و مردخای، پیرو دین یهودیان هستند که در این استان سکونت دارند. این دو ارامگاه برای یهودیان از مهم ترین آرامگاه های این در ایران و جهان است.

همچنین در این استان ادیان دیگری که به رسمیت شناخته نمی شوند و ثبت نشده هستند نیز دیده میشوند. مانند پیروان دین یارسان که به آن ها علی اللهی و یا اهل حق هم می گویند، و یا اقوامی که پیرو دین بهائی بوده که به آن ها بهائیان نیز گفته می شود در این استان دیده می شود.

جاذبه های تفریحی و گردشگری استان همدان

از معروف ترین و شناخته شده ترین دیدنی های این استان می توان به غار علیصدر که در شهرستان کبودرآهنگ قرار دارد اشاره کرد. اما این استان از استان هایی است که بیشترین جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری را به خود اختصاص داده است. ما جاذبه های گردشگری هر یک شهرستان های این استان را بریتان نام میبریم.

اسدآباد

جاذبه های گردشگری شهرستان اسدآباد شامل مسجد میرزا آقاجانی پل، شکسته خسروآباد، موزه تاریخ و فرهنگ اسدآباد، آسیاب های ترخین آباد، دره سرسبز ترخین آباد، روستای پلکانی ملحمدره، غار اژدها، تالاب پیرسلمان، امامزاده احمد سیدان، امامزاده پیرسلمان، روستای تاریخی حبشی، تالاب چم شور، سد نعمت آباد، دربند، حمام قدیمی آجین و دره خنداب می باشد.

ملایر

جاهای دیدنی شهرستان ملایر از استان همدان شامل منطقه توریستی بام ملایر، موزه لطفعلیان خانه لطفعلیان، سد کلان، ارگ باستانی نوشیجان ملایر، پارک ملل ملایر، دریاچه کوثر، یخچال طبیعی میرفتاح، قلعه انوج، دریاچه سیفیه، قلعه یزدگرد سوم، دژ گوراب، آتشکده گره چقا و مقبره بابا پیر می باشد.

نهاوند و تویسرکان

از جاذبه های دیدنی این  شهرستان می توان به:

1. حمام حاج آقا تراب
2. سراب ملوسان، کوه گرین
3. سراب گیان
4. مسجد جامع نهاوند
5. تپه باستانی گونسپان
6. سراب گاماسیاب نهاوند
7. قلعه اردلان، تپه گیان
8. پیامبر بنی اسرائیل حیقوق نبی حیقوق
9. غار سراب و کاروانسرای فرسفج اشاره کرد.

کبودراهنگ و رزن

مکان های گردشگری این دو شهرستان شامل غار علیصدر، غار سوباشی، غار قلی آباد، س کبودرآهنگ، امامزاده خاتون، حمام اعظم، قلعه باشقورتاران استان همدان، حمام دمق و قلعه طوراقیه می شود.

همچنین استان همدان جاهای دیدنی که برای مسافران محبوبیت بسیاری دارد و به صورت پراکنده در هر نقطه این منطقه می توان از آنها دیدن کرد. از این مکان های دیدنی می توانیم به :

• کوه آردوشان، پیل لاغه
• تپه بابا قاسم
• امامزاده حسن
• سراب کنگاور کهنه
• مسجد میرزا تقی
• سراب فارسبان
• مسجد پیغمبر
• بازار بزرگ و کاروان سرا ها
• مار چهل دم، موزه جامع نظری
• تپه ابوذر، معبد لائودیسه
• پیست اسکی تاریک دره
• گور اسکندر، مسجد شاه تهماسب
• امامزاده حسن
• امامزاده یحیی و دره مرادبیگ اشاره کرد.

اقتصاد استان همدان

استان همدان به دلیل اینکه موقعیت جغرافیایی به خصوصی دارد، دارای خاکی حاصلیز و آب و هوایی مناسب برای کشت انواع محصول است. این استان به دلیل قابلیت هایی که دارد، در زمینه کشاورزی بسیار فعال و موفق است. این استان در جایگاه اول برای تولید و صدور محصولات سیر، سیب زمینی و گردو را دارد.

همچنین این استان در کشت و صادرات انگور رتبه سوم و در تولید کشمش جایگاه اول را در کشور دارد. ناگفته نماند این استان در تولید گیاهان دارویی مانند رازیانه، گل همیشه بهار، آویشن و همچنین هلو، آلبالو، سیب و زعفران بسیار فعال و پر اهمیت است. استان همدان در کشاورزی جزو 10 استان برتر و پیشرو کشور ایران است.

همینطور این منطقه دارای صنایع دستی و پر اهمیتی دارد که به عنوان مثال سفالگری آن صادرات جهانی می شود. مهم ترین صنایع دستی این منطقه سفالگری و سرامیک سازی می باشد. صنعت دیگری که در شهرستان ملایر رایج است، صنعت مرواربافی یا سبد بافی است که به طور تخصصی این هنر زیبا صورت میگیرد.

غذا ها و خوراکی های محلی استان همدان

استان همدان دارای غذاهای و خوراکی های بسیار لذیذ محلی می باشد که به معرفی چندی از آنها می پردازیم.

آش برنج

این آش که یکی از غذاهای محلی استان همدان می باشد و محبوبیت خاصی نیز دارد، با مواد اولیه برنج، گشنیز، عدس پخته و با ماست و نعنا سرو می شود.

آش بادمجان ملایر

این غذای بسیار لذیذ و مقوی که اصالت آن به شهرستان ملایر باز میگردد، با بادمجان، گوشت گوسفندی، سیر، پیاز و انواع ادویه جات و سایر مواد اولیه تهیه و سرو می شود.

آبگوشت قرمه همدان

آبگوشت قرمه همدان که به نام آبگوشت بزباش نیز معروف می باشد. این غذا با سبزی قرمه، گوشت گوسفندی، لوبیا، سیب زمینی و ماست پر چرب ساده و سایر ادویه ها پخته می شود.

از دیگر آش های این منطقه می توان به آش اماج، کلم قمری، تله گنجی، کاچو انواع نان و شیرینی های مانند کاک و فطیر  از دیگر خوراکی های لذیذ این استان می باشند.

سوغاتی های استان همدان

از سوغاتی های خوراکی این استان می توانیم به شیره انگور، انگور، کشمش، کاک، فطیر، سیر تند، گردو، حلوا گردویی، حلوا شکری و روغن حیوانی می توان اشاره کرد.

سوغاتی های صنایع دستی این منطقه نیز شامل گیوه، قالی، منبت، نقل، سرامیک، صابون محلی، صنایع چرم و سفال می باشد.

دانشگاه های استان همدان

این استان به دلیل جمعیت زیادی که دارد دانشگاه های زیادی را نیز در خود جای داده است. و از دیگر استان ها نیز دانشجویان بسیاری دارد. این دانشگاه ها عبارت اند از:

• دانشگاه علوم پزشکی همدان
• دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
• دانشگاه صنعتی همدان
• دانشگاه نهاوند
• دانشگاه ملایر
• دانشگاه بوعلی سینا
• دانشگاه ملایر
• دانشگاه علوم پزشکی ملایر
• دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
• دانشگاه پیراپزشکی ملایر
• دانشگاه علمی کاربردی همدان و دانشگاه پیام نور.

جمع بندی

در این مقاله از ایرانیجو به معرفی استان همدان پرداختیم، شرایط جغرافیایی، جاهای دیدنی و همچنین غذاهای معروف استان را نیز معرفی کردیم. شما نیز میتوانید نظرات خود در خصوص استان همدان را در زیر کامنت کنید و با ما به اشتراک بگذارید.